
Sauzen uit Afrika
Afrika
Een groot werelddeel, misschien wel de belangrijkste van allen, aangezien daar de belangrijkste bron van de menselijke oorsprong is gesitueerd. Ook heeft dit continent heel veel landen: grote, hele grote zelfs, maar ook van die pietepeuterige kleine landen die bijna op de kaart verloren gaan, maar zelfs dan nog steeds groter dan Nederland blijken te zijn, vele malen zelfs. En allemaal hebben ze hun eigen gewoontes en gebruiken, hun eigen eigenwijsheid en wijsheid, hun eigen gerechten en sauzen. Over dat laatste wil ik het hebben.
Algerije
De Algerijnse keuken is een Mediterrane en Noord-Afrikaanse keuken met de Berberse keuken als ondergrond. Het is van oudsher een keuken van groenten en granen waarin een diversiteit aan ingrediënten wordt gecombineerd van groente, fruit, kruiden, vlees, vis, zeevruchten en gedroogd fruit. Paprikas en olijven zijn populair. Groente wordt vaak gebruikt voor salades, soepen, tagines, couscous en stoofschotels.
Kruiden spelen eveneens een belangrijke rol waaronder saffraan, kruidnagel, koriander, gember, paprika, komijn, peper en kurkuma de belangrijkste zijn. Mengsels van kruiden zoals zaatar of ras-el-hanout tellen hierin ook mee.
Uien worden veel gebruikt, vooral bij de bereiding van tagines. Aromatische kruiden komen in overvloed voor om de smaak van gerechten te versterken en op smaak te brengen. Veel gebruikte kruiden zijn peterselie, rozemarijn, oregano, venkel, tijm, anijs, laurierblaadjes en basilicum. Ook kaneel, fenegriek en munt.
Recepten
Hmiss
Ingrediënten:
2 rode paprikas
4 tomaten
1 jalapeno peper
4 fijngehakte knoflookteentjes
zout en peper naar smaak
1 el olijfolie
Bolognaisesaus op Algerijnse wijze
Ingrediënten
2 grote uien
1 teentje knoflook
1 bosje peterselie
2 el komijnpoeder
2 grote rode paprikas
1 blikje tomatensaus van 100gr
200gr (vegetarisch) gehakt
3 grote tomaten
peper en zout

Hmiss, Algerijnse rode peper dip
Bolognaisesaus gemarineerd op Algerijnse wijze
Blanke saus voor traditionele Algerijnse gerechten
Wat te doen:
Paprikas en tomaten onder de grill, 8-10 minuten, of totdat het velletje gaat kleuren. Haal deze uit de oven
Trek het vel eraf, zaden uit de paprika halen en snij in stukken
Warm de olijfolie in een koekenpan op middelmatig vuur
De knoflook en jalapeno erin totdat ze zacht zijn, regelmatig roeren
Van het vuur afhalen en in een schaal doen bij de tomaten en paprikas
Met een scherp mes, of twee messen tegelijk, de tomaten en paprikas snijden tot een dressing-achtig geheel
Dooreen roeren en gebruiken
Wat te doen:
Uien en knoflook snijden en bakken in een beetje olie
Paprikas ontvellen, in reepjes snijden en aan ui-knof mengsel toevoegen
Wat water erbij gevolgd door de tomaten, 1 el komijn, peper en zout
Zodra de tomaten zacht zijn, de tomatensaus erbij alsook de peterselie en de overige komijn
Zout en peper naar smaak
Als de saus éen geheel wordt het (vega) gehakt erbij en goed roeren
Blanke saus voor traditionele Algerijnse gerechten
1 el tomatenpasta
1 el chili pasta
1 el yoghurt
1 ui fijn gesneden
½ el komijnpoeder
½ tl knoflookpoeder
1 el citroensap
peterselie
300gr (zelfgemaakte) mayonnaise

Foto: constructive-voices.com
Wat te doen:
de mayo in een kom, alsook de tomatenpasta en komijn. Roeren
chili, peterselie en gesneden ui erbij
citroensap toevoegen, alles mengen en de yoghurt er doorheen roeren
zoals de naam zegt: te gebruiken bij traditionele Algerijnse gerechten.

Foto: tourradar-reizen.com
Angola
De Angolese keuken is een mix van culinaire tradities en gebruiken, beïnvloed door de lange kolonisatie door Portugal. De basisingrediënten van de Angolese keuken zijn bloem, bonen, rijst, vis, varkensvlees, kip, diverse sauzen en groenten, zoete aardappel, tomaten, uien, knoflook en okra.
Verscheidene insectensoorten worden gegeten in Angola, met inbegrip van een termiet (Macrotermes subhyalinus), een keverlarve (Rhynchopphorus phoenicis) en een rups (Usta terpsichore).
Funge en pirão zijn veel voorkomende gerechten en worden vaak gegeten met vis, varkensvlees, kip of bonen. Funge de bombo, gebruikelijker in het noorden van Angola, is een pasta of pap van cassave (ook wel maniok of yuca genoemd), gemaakt van cassavemeel. Het is gelatineachtig van consistentie en grijs van kleur. Pirão, geel van kleur en vergelijkbaar met polenta, wordt gemaakt van maizena en komt vaker voor in het zuiden.
Fuba is de term voor het meel dat wordt gebruikt om funge en pirão te maken, en ook voor angu, de Braziliaanse polenta. Om het smaak te geven worden ze vaak gegeten met sauzen en sappen of met gindungo, een pittige specerij. Moamba de galinha (kip moamba) is kip met palmpasta, okra, knoflook en palmolie hasj of rode palmoliesaus, vaak geserveerd met rijst en funge. Zowel funge als moamba de galinha worden beschouwd als het nationale gerecht. Een variant van moamba de galinha, moamba de ginguba, gebruikt ginguba (pindasaus) in plaats van palmpasta.

Recepten
Een * verwijst naar uitleg in “Prutteltips"
Piri-piri
Ingrediënten:
4 el citroensap
5 el olijfolie
4 el rode peper
2 el knoflookzout
1 el knofookpoeder
Jinguinga
Ingrediënten:
jindungo*
sjalotten
olie​
Kitaba/quitaba, pasta van pinda
Ingrediënten:
pindaas
water
zout
Kitaba kan gebruikt worden op de boterham of als dip​
Piri-piri
Jinguinga
Kitaba/quitaba (pasta van pinda)
Molho cru (Portugese chimichurri saus)
Wat te doen:
alle ingrediënten mengen in een kom zodat de specerijen in de olie worden opgenomen.
Bij gebruik de piri-piri goed roeren. Het is tamelijk heet, dus een aanrader is om een kleine lepel te gebruiken als je het op of bij het eten neemt.
Wat te doen:
de jindungo wassen en klein snijden, alsook de sjalotten
doe de jindungo in een pan met zout water en kook het 10 minuten
daarna in een pot/container doen met een deel van het kook water erbij
de sjalotten toevoegen en olie eroverheen gieten
klaar voor gebruik
Wat te doen:
rooster de pindaas, zonder vel, in de oven of op het fornuis goudbruin
maak er een pasta met behulp van een keukenmachine of cobek
beetje water en zout naar smaak toevoegen
luchtdicht bewaren in de koelkast is het twee weken houdbaar
roeren voor gebruik​​
​
Molho cru (Portugese chimichurri saus)
Ingrediënten:
2 teentjes knoflook, geperst
3 tot 4 lente uitjes, gesneden
4 el peterselie, fijn gesneden
1 tl komijnpoeder
beetje zout
4 el azijn
4 el water
Wat te doen:
alles in een keukenmachine doen en een pasta van maken
koelen en serveren bij bv vis

Foto: visateam.pt
Benin
In de keukens van Benin wordt veel vers groenvoer gebruikt met een verscheidenheid aan sauzen. Maïsbrood in het zuiden, yams in het noorden, alles voorzien van rijke sauzen die ook heel makkelijk met rijst gegeten kunnen worden. Ook kaas eet men veel, vooral Wagasi, gemaakt van koemelk. Het is een zachte kaas met een milde smaak die veelvuldig in sauzen verwerkt wordt.
Soms worden palmwortels voor gebruik mals gemaakt door hen in een pot met zout water en gesneden knoflook te weken. Op deze manier zijn ze gemakkelijker te eten.
In Benin maken veel mensen gebruik van modderkachels om te koken alsook van modderpotten om de maaltijd in te bewaren. Een ander doel van de modderpotten is om water in op te slaan.
​​​
Recepten
Moyo/Mɔ̌yò (ongekookte tomatensaus gemaakt met uien en pepers)
Rode saus
Pindasaus
Beninse ragout
​Nùsúnnú (tomatensaus gemaakt met vlees of gebakken vis)

Houevi mou nùsúnnú (tomatensaus gemaakt met verse vis)
Azin nùsúnnú (tomatensaus gemaakt met geplette pindas)
Man, gboma, amanvivè, fonman, glassé man (tomatensaus gemaakt met groenten)
Févi (kleverige saus gemaakt met okra)
Nεnúwì sin, Nεnúsìn (kleverige saus gemaakt met groene bladeren)
Manh tindjan (groentesaus)
Een * verwijst naar uitleg in “Prutteltips"
Moyo/Mɔ̌yò (ongekookte tomatensaus gemaakt met uien en pepers)
Ingrediënten:
400 gr tomatenstukjes uit blik
1 ui, gesnipperd
2 paprikas in stukjes gesneden
1 teentje knoflook fijn gesneden
zout en peper naar smaak​
Rode saus
Ingrediënten:
4 el olie
2 grote uien, gesnipperd
3 teentjes knoflook, geperst
12 rijpe tomaten klein gesneden of 800 gr tomaten uit blik
3 hete chili pepers
740 ml bouillon
zwarte peper naar smaak
Pindasaus
Ingrediënten:
3 el olie
2 el tomatenpuree
2 tl piment van pepers
½ tl zout
1 bouillon blokje
120 ml pindakaas
60 gr gesneden ui
Beninse ragout
Ingrediënten:
1 middelgrote yam of napi, geschild en in blokjes van 3 cm gesneden
4 middelgrote tomaten, geblancheerd, gepeld en klein gesneden
2 uien, gesneden
1,5 liter bouillon
zout, peper en pepertjes naar smaak
Nùsúnnú (tomatensaus gemaakt met vlees of gebakken vis)
Ingrediënten:
tomaten
rode en groene pepers
uien
bouillonblokje
knoflook
gember
zout
laurierblad
olie
vis/vlees/vega
​
bij het recept zijn geen hoeveelheden aangegeven. Van de genoemde ingrediënten kunnen de hoeveelheden naar eigen smaak bijeen gezocht worden.
Houevi mou nùsúnnú (tomatensaus gemaakt met verse vis)
Ingrediënten:
4 grote Tilapia vissen
4 grote uien
6 grote tenen knoflook
1 grote gemberstuk en andere kruiden naar keuze
1 kilo verse tomaten
4 rode pepers
8 groene pepers
75 ml arachide olie
2 koffielepels zout
1,5 liter water
Azin nùsúnnú (tomatensaus gemaakt met geplette pindas)
Ingrediënten:
10 tomaten
rode en groene pepers
2 uien
2 soeplepels pindakaas
bouillonblokje
knoflook
gember
zout
laurierblad
olie
kaas en vlees, hoeveelheid naar keuze
Man, gboma, amanvivè, fonman, glassé man (tomatensaus gemaakt met groenten)
Ingrediënten:
gboma bladeren*
uien
knoflook, gember, peper, chilipeper, klein gesneden ui
fijn gesneden tomaat
â…› liter arachide olie
mosterd (uit Benin indien mogelijk)
groene peper
gerookte of gebakken vis
​​
Févi (kleverige saus gemaakt met okra)
Ingrediënten:
200 gr gombos/okra
2 bouillonblokjes
peper, laurierblad
150 ml arachide olie
zout
bicarbonaat
een teentje knoflook
2 uien, gesneden
chilipeper
1 liter water
2 gerookte vissen
400 gr vlees in blokjes

Okra.
Foto Wikipedia
Nεnúwì sin, Nεnúsìn (kleverige saus gemaakt met groene bladeren)
Ingrediënten:
200 gr kleine groene bladeren van de crincrin*
zout
mosterd (indien mogelijk uit Benin)
bicarbonaat
gedroogde vis
​​
Manh tindjan (groentesaus)
Ingrediënten:
spinazie of andere groenten naar eigen keuze
tomaten, klein gesneden
gerookte vis
krab
kaas van koemelk, dobbeltjes en gebakken
klein gemalen/gesneden ui
rundvleeshuid
rundvlees
mosterd
klein gemalen/gesneden groene peper
bicarbonaat
garnalenpoeder
zout, peper, gember en knoflook, alles fijn gemalen
naar smaak arachide olie of rode olie
Wat te doen:
alle ingrediënten in een kom mengen en gebruiken
indien gewenst dan 5 minuten op laag vuur laten koken voor gebruik
Wat te doen:
olie in de pan, uien erbij en na een minuutje de tomaten, knoflook en pepers toevoegen
na 5 minuten de bouillon erbij doen
deksel erop en 20 minuten laten koken totdat alles gemengd is
peper erbij en klaar voor gebruik
Wat te doen:
de piment, ui, tomaten puree en bouillon blokje in de olie bakken totdat de ui zacht wordt
pindakaas toevoegen en ongeveer 250 ml water
roerend aan de kook brengen
zodra het pruttelt: deksel erop en 15 minuten laten pruttelen
serveer de saus met bv gekookte zoete aardappelen
Wat te doen:
alle ingrediënten in een grote pan, deksel erop en aan de kook brengen en een uurtje laten pruttelen
de yams zo goed mogelijk pureren met de stamper en nog een uur laten pruttelen
hierna de yams compleet fijn maken
deksel van de pan en laten koken totdat de ragout dikker wordt.
direct opdienen
​
Wat te doen:
snij de uien, maak de pepertjes schoon en zet de groene pepers opzij
tomaten, rode pepers en een ui in de mixer
doe de mix in een soeppan op een zacht vuurtje
voeg een snuifje bicarbonaat toe om de aciditeit van de tomaat te reduceren
laten pruttelen totdat het vocht bijna geheel is opgenomen
voeg het water en laurierblad toe en laat 2 à 3 minuten doorkoken
knoflook en gemberpoeder toevoegen, te zamen met het bouillonblokje en het zout
maak de vis schoon, kruid en bak het, voeg daarna aan de saus toe
naar smaak zout erbij
opzij gezette uien en groene pepers eveneens aan de pan toevoegen
deksel op de pan en 2 minuten laten koken, daarna het vuur uit doen
warm serveren met rijst en paté
Wat te doen:
maal 4 tenen knoflook, de gember en overige kruiden
pureer de tomaten, 3 uien, de rode pepers en 2 tenen knoflook
maak de vissen schoon, was ze en marineer ze met de gemalen kruiden en laat 30 minuten rusten
zet een steelpan op het vuur en doe de gepureerde tomaten erin
laat 15 minuten op een laag vuur staan
water erbij en breng het opnieuw aan de kook. Kook 3 minuten door
vis toevoegen en 5 minuten koken
snij de overgebleven ui alsook de groene pepers en doe deze in de pan
schakel het vuur uit
eet met rijst en groenten
Wat te doen:
meng de tomaten, de rode pepers, de uien en gember
pureer het mengsel en maak de groene pepers schoon
snij de kaas en het vlees aan stukken
zowel kaas als vlees apart voorkoken
doe de tomaat, rode peper en ui in een pan en laat 10 minuten sudderen
water erbij met laurierblad, pindakaas, de kruiden en het bouillonblokje
10 minuten laten sudderen
doe de kaas en het vlees plus zout in de saus
dan de achtergebleven gesneden ui en groene pepers toevoegen
serveren met een gerecht naar eigen keuze
Wat te doen:
was de bladeren goed en kook ze 5 minuten in de bouillon met een snufje zout en bicarbonaat. Niet te lang koken en zonder deksel om verkleuren van de bladeren te voorkomen
laat ze uitlekken in een zeef en snij ze in dunne stukjes
doe olie in een pan met de klein gesneden tomaat en roer
hieraan de overige kruiden toevoegen, de geraspte gember, knoflook, peper, pepertjes en ui
roer alles door elkaar en voeg zout toe
laat 10 minuten koken, doe dan de vis erbij en kook nog 5 minuten
voeg de klaargemaakte groenten toe en laat sudderen
snij de ui in reepjes en verwijder de kont van de groene peper. Doe beiden bij de saus
Wat te doen:
snij de okras in de lengte en breedte in kleine blokjes
maak een ui samen met de knoflook fijn
vleesblokjes wassen en op smaak brengen met een deel van het ui/knoflook mengsel, laurierblad, wat peper en zout en een lepel olie
het vlees in een pan op een zacht vuurtje op smaak brengen en ½ liter water toevoegen
eenmaal gekookt, de vleesblokjes uit de pan halen en de verkregen bouillon opzij zetten
was de gerookte vis, verwijder de graten en snij in blokjes
kook ½ liter water en doe er wat bicarbonaat in
klop het geheel met een garde totdat een mousse aan de oppervlakte verschijnt
laat het 4 minuten pruttelen en hou in de gaten dat het niet overkookt
dan opnieuw met de garde kloppen en voeg een deel van het vleesbouillon toe alsook de restant van het ui/knoflook mengsel, peper, arachide olie, zout en chilipoeder
roer goed door en laat 4 minuten koken
voeg dan de vlees- en visblokjes toe
10 minuten laten sudderen en af en toe roeren
als de okrasaus kleverig is, is het klaar om te serveren met groente en rijst
Wat te doen:
verwarm een glas water in een pan met een beetje bicarbonaat op
doe de crincrin in dit kokende water om het haar van de bladeren en het eventueel daarin verstopte onkruid te verwijderen
voeg de vis toe en roer af en toe tot de groenten zacht zijn
met behulp van een pollepel door de bladeren kloppen om een kleverige saus te krijgen
dan zout en mosterd toevoegen en de crincrin is klaar voor gebruik.
Wat te doen:
doe water en bicarbonaat in een pan
was de groenten, snij ze klein en doe ze in het water
een paar minuten laten doorkoken en giet ze dan af
verwarm intussen in een andere pan de olie en doe mosterd en ui erin
roeren en na 2 minuten de gemalen specerijen toevoegen
alles doorroeren en de tomaten erin bupsen
laten koken totdat het water uit de tomaten is verdampt
maak de vis schoon en snij het in dobbeltjes
de rundvleeshuid schoonmaken en snijden
bereid ook het vlees en de krab voor
zodra de tomatensaus klaar is, mosterd, zout en garnalenpoeder erbij
daarna de vis, het vlees, de huid en de dobbeltjes kaas
doorroeren en 5 minuten laten koken, zout en gesneden ui toevoegen
als alle specerijen erin zitten, de krab en groenten toevoegen
doorroeren, 5 minuten koken en de saus is klaar
lekker met paté van maïs.
Diverse van de hierboven genoemde recepten zijn afkomstig van www.visiter-le-benin.com
Botswana
De keuken van Botswana onderscheidt zich van dat van andere Afrikaanse landen door gerechten die uniek aan dat land zijn. Zoals seswaa, het nationale gerecht. Seswaa is water, vlees aan het bot, en zout. Het zout wordt toegevoegd als het vlees kookt en maakt het zacht. Het vlees wordt fijn gestampt en geserveerd op maïspap, dat heel eenvoudig “pap” wordt genoemd.
Men gaat er vanuit, dat de zomerfrisse watermeloen van origine uit Botswana komt. Het land heeft veel soorten vlees, sorghum (gierst) en maïs. De overige graansoorten worden veelal geïmporteerd.
Op het sauzenfront is het land, echter, niet enthousiast te noemen.
Recepten
Tahini saus
Ingrediënten:
240 ml tahini sesamzaad pasta
180 ml lauw water, of meer indien nodig
3 teentjes verse knoflook
60 ml verse citroensap
2 tl verse peterselie, klein gesneden (optioneel)

Tahini saus
Wat te doen:
tahini pasta, lauw water, knoflook, citroensap en zout in een keukenmachine/blender mixen totdat het romig is. Voeg beetje bij beetje extra water toe als de pasta te dik is
proef tijdens het mixen en voeg eventueel meer citroensap of zout toe
als het goed gemengd is, peterselie toevoegen
Burkina Faso
De eetcultuur in Burkina Faso is eender aan die in de vele keukens van West Afrika, met o.a. gierst, rijst, maïs, aardappels, yams en okra als hoofdonderdeel van gerechten.
In steden zijn door de jaren heen geïmporteerde producten de rigeur geworden, maar daarbuiten, op het platteland, eet men veel tô, een polenta-achtige cake gemaakt van sorghum of maïs, met een sausje gemaakt van tomaten, paprika, wortelen en sumbala, een gefermenteerde zaad dat vergelijkbaar is met miso pasta.
Recepten
Sauce gombos (okra saus)
Pindasaus
Zwarte bonen dip
Tomatensaus
Sauce gombos (okra saus)
Ingrediënten:
700 gr verse okra
1 grote ui
2 Afrikaanse aubergines, wild (diakhatou*); 1 gehalveerd
2 chilipepers
1 zeebrasem
500 gr verse krabben
500 gr roze garnalen
zout
peper
​​
Pindasaus
Ingrediënten:
2 flinke uien, fijn gesneden
500 gr gehakte wortelen
½ kool, klein gesneden
5 verse tomaten, klein gesneden
klein blikje tomatenpuree
1 bouillonblokje
4 el pindakaas
zout, tijm, laurier
​
​de groenten kunnen variëren, afhankelijk van het seizoen.

Een * verwijst naar uitleg in “Prutteltips"
Wat te doen:
snij de okra in plakjes en blend ze een paar seconden
snij de aubergine en ui eveneens in plakjes
zet een liter water op en kook de zeebrasem 10 minuten
haal de zeebrasem uit het water en zet opzij
doe okra, 1 aubergine, ui, gemalen chilipeper en de gewone peper in de pan en laat het op laag vuur koken
haal de graten uit de brasem, maak de garnalen schoon
zodra de okra roze kleurt, de gehalveerde aubergine toevoegen alsook de brasem, garnalen en krabben
20 minuten op laag vuur laten koken
voeg pas aan het eind zout toe zodat de kleverigheid van de okra niet verloren gaat
Wat te doen:
doe uien, groenten, tomaten, zout en kruiden in een pan en bedek met water
breng het zonder deksel aan de kook
voeg tomatenpuree en bouillonblokje toe
laat het mengsel ongeveer een half uur koken
voeg pindakaas toe en blijf roeren
wordt de saus te dik dan water toevoegen
zodra er een laagje pinda-olie aan de oppervlakte verschijnt, is de saus klaar
serveer met witte rijst.
Zwarte bonen dip
Ingrediënten:
zwarte bonen
2 uien, gesnipperd
1 paprika in blokjes
2 teentjes knoflook, geperst
een aantal gesneden groene pepers, naar smaak
1 jalapeno gesneden
15-20 gr boter
Tomatensaus
Ingrediënten:
2 gehakte uien
6 el tomatenpuree
300 ml water
2 hete pepertjes, fijn gehakt
olie
zout en peper naar smaak

Wat te doen:
de bonen laten weken zoals op de verpakking aangegeven
kook ze met de uien, paprika en knoflook totdat ze zacht zijn (pakweg een uur)
voeg de groene pepers en jalapeno toe en stamp alles fijn. In een blender doen kan ook
zet het terug op het vuur en voeg de boter toe
proef op smaak en doe er desgewenst meer kruiden bij.
Wat te doen:
olie in een koekenpan en bak de uien totdat ze lichtbruin zijn
tomatenpuree erbij en een paar minuten doorbakken
water toevoegen en aan de kook brengen
daarna vuur zachter op de pruttelstand
pepertjes erbij, proeven en eventueel extra specerijen toevoegen
10 minuten doorpruttelen en water toevoegen indien nodig

Foto links: tourismus.de; foto rechts: aveholidays.com
Burundi
Burundi ligt in Oost-Afrika en heeft een gebied vol bergen, savannes en landbouwvelden, met bossen in de omliggende rivieren en wateren. De landbouw is verspreid over 80% van de oppervlakte van het land en omvat voornamelijk koffie, thee, maïs, bonen en maniok. De Burundese keuken omvat ook bonen, die het hoofdbestanddeel zijn van de Burundese keuken, exotisch fruit, bakbananen, zoete aardappelen, cassave, erwten, maïs en granen, zoals maïs en tarwe.
Een belangrijk aspect bij het bespreken van de Burundese keuken is gebaseerd op de economische omstandigheden van het land: de Burundese bevolking eet meestal zelfgemaakt voedsel, dat bewaard wordt in vaten die ook worden gebruikt om te drinken, water te vervoeren en graan in op te slaan. Voedselzekerheid blijft een groot probleem in dit land.
Recepten
Een * verwijst naar uitleg in “Prutteltips"
Pindasaus
Ingrediënten:
olie om te bakken (palmolie is authentiek, maar arachide of zonnebloem kan ook)
450 gr stoofvlees of het equivalent in seitan of *geprepareerde sojabrokken
240 gr pindakaas of pindaas
veel groene groenten naar keuze zoals bv spinazie, pak choi, boerenkool
Afrikaanse hete saus of cayenne peper
zout naar smaak
​​
Kruidige aioli
Ingrediënten:
tofu, seitan, *geprepareerde sojabrokken of vis
60 ml olijfolie
2 el rode wijnazijn
2 el verse basilicum, fijn gehakt
2 tl verse tijm, fijn gehakt
2 tl gedroogde tarragon
2 grote knoflooktenen, fijn gehakt
80 ml mayo
​
Kurkuma/Koenjit saus
Ingrediënten:
1 tl kurkuma/koenjit poeder
1 tl gemberpoeder
½ tl zwarte peper
115 ml water
2 el ghee
1½ el suiker

Foto: randomcountry.net

Pindasaus
Kruidige aioili
Kurkuma/Koenjit saus
Wat te doen:
bij het gebruik van pindaas: hier eerst pindakaas van maken en dat gaat alsvolgt:
schilletjes van de pindaas af en rooster ze op een bakplaat in de over. Doe ze hierna in een steelpan met water (ze hoeven niet helemaal onder te staan) en breng langzaam aan de kook. Regelmatig roeren en zodra ze zacht zijn met een stamper fijn maken
het groenvoer aan de kook brengen en in een aparte pan vlees/seitan/sojabrokken in olie sauteren, het vuur laag zetten en het groenvoer toevoegen
een uurtje laten sudderen
is het groenvoer bijna gaar dan het vocht uit de pan gieten. Aanhangend vocht mag in de pan blijven
doe de pindakaas/pasta erbij alsook de kruiden.
Wat te doen:
klop de eerste 6 ingrediënten in een ondiepe schaal voor de marinade van de tofu
doe de mayo in een apart bakje met 1½ eetlepel marinade, klop door elkaar en zet deze aioli opzij
strooi wat zou en peper over de tofu etc heen en plaats het in de marinade, even draaien zodat alles bedekt is
1 uur laten staan op kamertemperatuur, af en toe draaien om alles goed te laten absorberen
hierna kan het in een pan of op de grill gegaard worden en geserveerd met een toefje aioli erop.
Wat te doen:
doe de ghee in een pan en laat smelten op halfhoog vuur
voeg de kurkuma/koenjit, gember, peper toe en roer totdat het dikker wordt
Deze saus kan gebruikt worden bij rijst of bulgur, tofu met gebakken uitjes met wat groenvoer erbij.
Recepten van www.alws.org.au

Foto: tripadvisor.fr
Canarische Eilanden (SP)
De keuken van de Canarische Eilanden typeert zich door haar versheid, eenvoud, variatie en rijkdom aan ingrediënten. Zoals bij zovele keukens, is ook de Canarische beïnvloed door invloeden van andere culturen, niet in de laatste plaats door die van de Guanches, de originele bewoners van deze eilanden. Aangezien de Spanjaarden een oogje op deze mooie plek hadden in een tijd dat als de Spanjaarden iets wilden, zij het ook zouden krijgen, werd het overgrote deel van de Guanches door hen gedood. De overgeblevenen overleden aan allerlei virussen en andere narigheid die de invallers met zich mee brachten. Alleen hierom al is het mooi, dat de invloed van de Guanches op het gebied van de keuken niet alleen op deze eilanden van blijvende kracht is, maar ook vanwege emigratie van de bevolking, voor een aanzienlijk deel in het Latijns Amerikaanse eten haar voortgang vindt.
De bekendste saus op de Canarische Eilanden is mojo. Iedereen die daar is geweest, zal er op z’n minst wel een versie van hebben geproefd. Deze is dus ook hier te vinden, zowel in de rode als op de verde manier.
Recepten
Een * verwijst naar uitleg in “Prutteltips"
Groene mojo saus
Ingrediënten:
1 bol knoflook
2 rode chilis of naar smaak
1 groene paprika
5 el olijfolie
2 el wijnazijn
1 tl komijnpoeder
zout naar smaak
Rode mojo saus
Ingrediënten:
240 ml (olijf)olie
60 ml azijn
1 rode paprika
1 tl komijnpoeder
2 sneetjes brood voor de vastigheid van de saus
1 el paprikapoeder
2 tenen knoflook
1 tl oregano
2 gedroogde chilis
zout naar smaak
Almogrote Canario (Gomero kaaspaté)
Ingrediënten:
250 gr Gomero kaas of gezouten schapenkaas
3 tenen knoflook
1 tl peper of chili of hete paprikapoeder
1 rijpe tomaat, geblancheerd en geschild
50 ml extra virgin olijfolie

Groene mojo saus
Rode mojo saus
Almogrote Canario (een soort kaaspaté)
Wat te doen:
doe alle ingrediënten in een blender en swish het door elkaar totdat het een saus wordt
als een beetje heet niet jouw ding is, doe er dan minder chilis in of laat ze weg
voor wat extra pit kun je er natuurlijk altijd extra chilis doorheen doen.
Wat te doen:
kiep alles behalve de olie in een blender en swish het in het rond
voeg beetje bij beetje olie toe totdat het de wenselijke dikte heeft bereikt
proef of er genoeg kruiden inzitten en voeg desnoods wat toe.

Mojo sauzen.
Foto Wikipedia
Wat te doen:
hak de geblancheerde en uitgeklede tomaat in stukjes
plaats dit met de kaas, gepelde knoflook en peper in het glas van een blender en giet beetje voor beetje de olie erbij en hak het fijn tot een homogene maar klonterige massa
laat het 30 minuten rusten om de smaken te integrerem
serveer met (kaas)brood of aardappelen.
Recepten van: spanishsabores.com, canariasagusto.com, pequerecetas.com

Centraal Afrika
De Centraal-Afrikaanse keuken omvat voedingsmiddelen veelal vanuit de inheemse landbouw zoals gierst, sorghum, banaan, yam, okra, gele ui, knoflook, spinazie, rijst en palmolie. Andere gewassen worden geïmporteerd. Aangezien vlees schaars is, zijn de voornaamste eiwitbronnen pindaas en insecten zoals krekels, sprinkhanen, krekels en termieten, of kip en geit. Er wordt ook op wild gejaagd, vooral op het platteland en tijdens het droge grasseizoen.
In de bossen en op markten van Bangui, de hoofdstad van het land, worden rupsen en het koko blad gegeten. Koko is een groentesoort dat in het wild groeit. Restaurants zijn en voornamelijk voor expats.
NB Om de authentieke smaak van de sauzen te houden, kun je palmolie gebruiken.
Recepten
Een * verwijst naar uitleg in “Prutteltips"
Tomatensaus
Ingrediënten:
een paar lepels (palm)olie om te bakken
2 uien, fijn gesneden
1 klein blikje tomatenpuree
3 tomaten, fijn gesneden en gepureerd
1 laurierblad
nootmuskaatpoeder, zout, zwarte peper, cayenne peper, allen naar smaak
Egusi saus
Ingediënten:
(palm)olie
1 ui, gehakt
2 tomaten, fijn gesneden. Tomaten uit blik kan ook of een lepel tomatenpuree
1 hete rode chili, schoongemaakt en fijn gesneden
420 gr egusi*, geroosterd en heel fijn gemalen
zout, zwarte peper, cayenne peper naar smaak
Moambé saus/Nyembwe saus
Ingrediënten:
ongeveer 100 verse, rijpe palmnoten

Palmnoten. Foto Wikipedia
Spinazie met pindakaas
Ingrediënten:
500 g spinazie
2 el pindakaas, gebonden met wat water
1 snufje Espelette peper of chilipeper
3 lente-uitjes
zout en peper
1 beetje olijfolie
1 el tomatenpuree
Recepten van recipehub.com, congocookbook.com, kilometre-0.fr

Tomatensaus
Egusi saus
Moambé saus/Nyembwe saus
Spinazie met pindakaas
Wat te doen:
verhit de olie in een koekepan en bak de ui
na een paar minuten de overige ingrediënten toevoegen
voeg eventueel water toe om er een gladde saus van te maken
kruid naar smaak en breng zachtjes aan de kook
daarna het vuur laag en een minuut of 10 laten pruttelen
serveer met geroosterd (vega)vlees, of cassave, of yams.
Wat te doen:
alle ingrediënten behalve de egusi in een steelpan doen en aan de kook brengen
zet het vuur daarna laag en laat een paar minuten pruttelen
voeg de egusi toe alsook water om een gladde saus te krijgen
nogmaals een paar minuten laten pruttelen
serveer met gekookte rijst, yams, bakbanaan of (vega)vlees van de grill.
​
Wat te doen:
breng een halve tot driekwart liter water aan de kook en doe de palmnoten erin. Ze hoeven niet bedekt te worden door het water
deksel erop en een paar minuten koken totdat de velletjes loskomen
giet het water uit de pan en gebruik een stamper om de palmnoten te pureren
voeg 1 of 2 liter water aan de gepureerde noten toe en roer het door elkaar
haal de pulp met de handen uit het water en druk het goed vast om het vocht zoveel mogelijk te verwijderen
hierna door een zeef in de (schoongemaakte) pan persen en gooi alles wat in de zeef achterblijft weg
verhit de pulp op een laag vuurtje onder regelmatig roeren totdat het dik wordt. Dit kan een uur in beslag nemen
als het eenmaal opgewarmd en ingedikt is, kan er (vega)vlees en groenten aan toegevoegd worden.
Wat te doen:
was de spinazie en kook het kort, zo’n 5 minuten
giet het af en eenmaal afgegoten licht zouten en grof snijden
snij de uitjes in kleine stukken en bak ze in een koekenpan in een beetje olie
tomatenpuree toevoegen en goed mengen
voeg de spinazie toe aan de pan met de uitjes, gevolgd door de pindakaas, zout en beide pepers
pan terug op laag vuur totdat de spinazie heet is en onmiddellijk serveren
Dit recept is toegevoegd vanwege hoe de pindakaas hier gebruikt wordt, met water en kruiden. Het is dus niet exclusief voor spinazie maar voor allerlei groenten die goed samen gaan met de smaak van pindaas.

Ceuta (Sp)
Ceuta ligt aan de Middellandse Zee en viel ooit eens onder het bestuur van Cádiz, een provincie in continentaal Spanje. Sinds 1995 is het een autonoom stadsgewest van het Spaanse koninkrijk, hoewel Marokko meent dat Ceuta en de overige enclaves voor de Noord-Afrikaanse kust, bezet Marokkaans grondgebied is. Spanje is het hiermee niet eens. Gooi een handjevol Britten in de strijd, meng deze drie goed en we hebben weer eens een hoop gesteggel om een paar eilandjes.
Juist vanwege de ligging, heeft Ceuta een wijd uiteenlopende keuken door de vele invloeden van allerlei verschillende culturen. Hun etenswijze is, echter, voornamelijk gebaseerd op de Andalusische en Marokkaanse keuken en maakt deel uit van het mediterrane dieet.
Met de specerijen raakt men Afrika aan voor kaneel, komijn, kurkuma, gember en paprika, anijs, koriander en saffraan. Ras el hanout is als mengeling van diverse kruiden de laatste jaren steeds populairder geworden in het westen.

Recepten
Ceuta-stijl saus voor vega brokjes
Ingrediënten:
400 gr vegabrokjes
1 ui, fijn gehakt
1-2 knoflooktenen, fijn gehakt
zoete paprikapoeder, komijn, gemberpoeder, een paar saffraan draadjes
zout en peper
olijfolie, extra virgin
Zoete saus
Ingrediënten:
1 kg uien, gehakt
½ tl nootmuskaatpoeder
210 gr suiker
100 gr Corinthian rozijnen*
100 gr pruimen
100 gr amandelen
​
Caracoles tipica de Ceuta, typisch slakkengerecht van Ceuta
Ingrediënten:
500 gr uien, fijngehakt
300 gr groene paprikas, fijngehakt
3 rijpe tomaten, fijngehakt
5 teentjes knoflook, fijngehakt
peterselie
3 laurierblaadjes
1 glas witte wijn
2 el gemengde kruiden
meel
zout
olijfolie
Ceuta-stijl marinade voor vega brokjes
Zoete saus
Caracoles tipica de Ceuta, typisch slakkengerecht van Ceuta
Wat te doen:
doe de vega brokjes in een kom samen met de ui en knoflookjes
voeg alle kruiden toe, geheel naar eigen smaak, en maak het af met zout en peper
druppel olijfolie er overheen zodat de marinade aan alles brokjes blijft hangen
een nachtje in de koelkast en alle smaken zijn ingetrokken
het originele recept geeft kippenhartjes aan, dezelfde hoeveelheid, omdat dit iets is dat veel in Ceuta gesnackt wordt.
Wat te doen:
bak de uien op niet te hoog vuur totdat ze goudkleurig worden
voeg de rozijnen, 3 eetlepels suiker en nootmuskaatpoeder erbij
stoom de pruimen in een aparte pan; sprenkel de resterende suiker er overheen
eet het met noedels, (vega)kipstukjes met daar overheen de zoete saus. De pruimen en amandelen er omheen leggen als garnering.

Links de bekende druiven rozijnen,
rechts de Corinthian rozijnen.
Foto Wikipedia
Wat te doen:
doe olijfolie en de laurier in een pan
is dit heet genoeg, voeg dan de ui, knoflook en paprika toe
laat dit even bakken voordat je de tomaat erbij doet
zodra de tomaat zacht wordt, voeg de wijn en de gemengde kruiden toe
laat alles inkoken
voor een dikkere saus wat meel oplossen en toevoegen
deze saus is geschikt voor een kilo geprepareerde slakken, die kunnen in de saus gedaan worden zodra alles moet inkoken. Uiteraard kunnen hiervoor ook vega producten gebruikt worden.
Recepten: bastapasta.fit, alexander lorenz.com, cocinadeceuta.blogspot.com

Comoren
Vanwege de ligging van de eilanden, worden er in de Comoren veel vissoorten geconsumeerd. In soep, stoofjes, vaak in combinatie met wortelgewassen als cassave en groene bananen, bijvoorbeeld roti ya houma pampa (kabeljauw gestoofd in een rougail van ui en tomaat).
De Comoren bestaan uit vulkanische eilanden die in de Indische Oceaan liggen. Een aantal eilanden zijn omringd door koraalriffen en de zeebodem rond Grande Comore loopt steil af, een beetje eng, zeker als je beseft dat de zee daar 3000 meter diep is.
Er zijn twee seizoenen hier: warm en vochtig van november tot april, en droog van mei tot oktober.
De maaltijden vertonen veel overeenkomsten met die van de omringende landen -maar wat een omringend land is bij een eiland, laat ik in het ongewisse. Kokosnoten worden veelvuldig gebruikt evenals de eerder genoemde vis, en ook cassave en groene bananen. Akoho sy voanio is een bekend gerecht en komt oorspronkelijk uit Madagascar. Deze wordt hier louter genoemd omdat het zo’n mooie naam heeft. Kip gekookt in kokosroom klinkt bij lange na niet zo exotisch. Hoewel... misschien als je op de Comoren woont, is het woord “kokosroom” iets dat je doet glimlachen. Overigens is het recept voor akoho sy voanio onder Madagascar te vinden.


Recepten
Een * verwijst naar uitleg in “Prutteltips"
Vanille saus
Kokossaus
Poutou, chilipasta van goat-pepers
Madaba, cassavebladeren met kokos
Vanille saus
Ingrediënten:
7 el plus 2 tl ongezouten boter
3 sjalotjes, fijngehakt
70 ml witte wijn
1½ el witte wijnazijn
½ vanille stokje in de lengte gesneden of 1½ tl extract of ¾ tl poeder
½ tl zout en peper
Kokossaus
Ingrediënten:
1 el boter
2 uien, gesneden
4 teentjes knoflook, gesneden
2 tl kerriepoeder
300 ml kokosmelk
1 tl verse tijm
6 lente ui, gehakt
1 bosje peterselie, fijn gesneden
Poutou, chilipasta van goat-pepers
Ingrediënten:
15 goat-pepers*, zaadlijsten verwijderd en schoongemaakt
1 citroen, uitgeperst
4 knoflooktenen
1 sjalot, gepeld
6 cherrytomaatjes of 1 tomaat
100 ml (zonnebloem)olie
1 tl zout
Madaba, cassavebladeren met kokos
Ingrediënten:
1 blik gehakte cassaveblaadjes*
1 blikje kokosmelk
20 gr geraspte kokos
½ el chilipuree
2 uien, gesneden
6 knoflooktenen, fijngehakt
1 el (zonnebloem)olie
​
Mtsolala, visstoofje met bakbananen
Ingrediënten:
400 gr stevige vis of equivalent in seitan
2 groene bakbananen, in schijfjes van 2-3 cm gesneden
200 ml kokosmelk
2 tomaten, stukken
2 uien, stukken
zout naar smaak
voor de “vis-ervaring” van seitan kunnen de stukjes eventueel besprenkeld worden met wat citroensap en peper.
Vis/seitan pakketjes met rode bessen
Ingrediënten:
4 visfilets/seitanstukken
dille
rode bessen
kruidenpoeders: koriander, cayennepeper, gember, paprika
250 ml kokosmelk
tomaat, in plakjes
boter
zout
voor de “vis-ervaring” van seitan kunnen de stukjes eventueel besprenkeld worden met wat citroensap en peper.
Rougaille
Ingrediënten:
500 gr tomaten
1 ui, fijngehakt
2 knoflooktenen, geraspt
5 cm gember, geschild en geraspt
1 chilipeper, fijn gesneden
500 gr vis/kip/seitan/geprepareerde sojabrokjes*, alles in stukjes gesneden
zout en peper
​
Rougaille, authentiek Comoriaans recept
450 gr tomaten, fijngehakt
450 gr kip in stukjes of geprepareerde sojabrokjes*
2 el olijfolie
1 grote gele ui, fijngehakt
4 knoflooktenen, geperst
2½ cm gember, geschild en geraspt
2 rode chilies, fijngehakt en naar smaak
½ tl koenjit/kurkumapoeder
½ tl gerookte paprikapoeder
½ tl komijnpoeder
½ tl korianderpoeder
½ tl zwarte peper
1 tl zout en meer naar smaak
105 gr koriander, gehakt en wat extra voor de garnering
2 el verse peterselie, gehakt
1 el limoensap
1 laurierblad
120 ml bouillon
1 el ongezouten boter
​
Vleessaus met groenten
Ingrediënten:
1 kg (vega)vlees naar keuze, blokjes
1 courgette, plakjes
3 middelgrote wortelen, blokjes
150 gr tomatenpuree
1 tomaat, blokjes
1 ui, gesnipperd
3 knoflooktenen, fijngehakt
1 stukje gember, geschild en fijngehakt
2 el olie
1 el zout
1 tl peper
3 kopjes water
Rode saus van de Comoren, een tomatensaus
Ingrediënten:
100 ml (zonnebloem)olie
30 ml tomatenpuree
2 tomaten, fijngehakt
zout en peper
1 ui, gesneden
1 knoflookteen, fijngehakt
kruidenpoeders: kaneel, komijn, kruidnagel, peterselie
Mtsolala, visstoofje met bakbananen
Vis/seitan pakketjes met rode bessen
Rougaille
Rougaille authentiek Comoriaans recept
Vleessaus met groenten
Rode saus van de Comoren
Wat te doen:
twee theelepels boter in een steelpan smelten, sjalotjes toevoegen en 3 minuten sauteren
wijn en azijn toevoegen, vuur hoger en zacht koken totdat het ingedikt is tot 1 eetlepel, pakweg 5 minuten
pan van het vuur halen en 6 eetlepels boter per lepel tegelijk er doorheen mengen
de vanille door de saus roeren en alles zeven tot een gladde saus ontstaat
zout en peper naar smaak toevoegen
klaar om te serveren met groente en eventueel vis.
Wat te doen:
doe de boter in een pan, bak de uitjes en knoflook en voeg kerriepoeder toe
roerbak dit zo’n 5 minuten en dan de rest van de ingrediënten erbij doen
zout en peper naar smaak, goed roeren en 20 minuten laten sudderen
eet met vegetarische brokjes en rijst en een schijfje limoen erbij.
kerriepoeder uit India is het lekkerst voor deze saus. De Engelse kerrie heeft te weinig uitgesproken smaak voor dit gerecht.
Wat te doen:
pak een blender/keukenmachine en doe de pepers erin, het citroensap en de citroenschil, de tomaatje, knoflook, sjalot, zout en olie
mix het glad en bewaar het in een schone pot. Voordat je deze afsluit, de pasta met een laagje olie bedekken om schimmelen te voorkomen
in de koelkast bewaren, maar natuurlijk ook van eten.

Goat pepers.
Foto: pepperscale.com
Wat te doen:
pan op het vuur, olie erin en bak de knoflook
uien erbij, zet het vuur laag, en omscheppen totdat de uien zacht zijn
voeg de chilipuree toe en meng dit met het uienmengsel
kokosmelk en gerapte kokos erbij, gevolgd door de cassaveblaadjes/spinazie
roer door elkaar
het lijkt nu op een soort soep maar dit wordt ingekookt, dus vuur hoger en blijven roeren zodat er niets aan de bodem plakt, pakweg 25 minuten
uiteindelijk wordt het mengsel een puree
serveer dit met witte rijst en gebakken visfilets.
Wat te doen:
bak vis/seitan in neutrale olie om gaar en goudbruin te krijgen en snij het in stukken van 3 cm
doe uien en tomaten in een blender, samen met de kokosmelk en swish het tot een homogene roze saus zonder stukjes, smoothie-achtig
leg de schijfjes banaan op de bodem van een (braad)pan
NB gele bananen zijn ook okee; dan wordt het een zoet-zout gerecht
leg de uitgelekte vis/seitanstukjes op de banaan en giet de roze saus erover plus eventueel zout naar smaak
laat afgedekt voor pakweg 45 minuten op laag vuur koken en serveer warm.
Wat te doen:
verwarm de oven voor op 200C
scheur 4 vellen aluminiumfolie af voor de vis/seitan en leg een paar stukjes boter op elk
leg de vis/seitan op de boter met twee plakjes tomaat per vis/seitan en strooi zout over de tomaat
bestrooi dan naar gevoel en eigen smaak de kruidenpoeders eroverheen, gevolgd door de rode bessen en peper
giet een kwart van de kokosmelk in elk pakketje, en sluit deze goed af
bak ze 10 minuten in de oven.
Wat te doen:
fruit ui, knoflook en gember in een pan en voeg de tomatenblokjes en chili toe
roer de vis/seitan er doorheen, breng op smaak met peper en zout
laat 30 minuten pruttelen
serveer met rijst en linzen.

Sojabrokken.
​Foto: aziatische-ingredienten.nl
Wat te doen:
verhit de olie in een grote pan op middelhoog vuur en sauteer de ui er 3-4- minuten in
doe knoflook, gember en chilies erbij en sauteer 2 minuten
dan de kip/sojabrokjes toevoegen onder af en toe roeren totdat ze aan alle kanten licht gebruind zijn, zo’n 4-5 minuten
dan alle theelepeltjes kruiden erbij tot en met het zout en zorg ervoor dat alle (kip)brokjes hiermee goed gemengd worden
tomaten en laurierblad toevoegen gevolgd door de bouillon en laat het zachtjes pruttelen
zet het vuur laag, deksel op de pan en 20 minuten verder laten pruttelen, zo nu en dan roeren
als de tomaten uiteen gevallen zijn en een dikke saus vormen, kan het deksel eraf en de boter, verse koriander en peterselie erbij
laat het 2-3 minuten zonder deksel pruttelen om de smaken te combineren
dan de limoensap toevoegen en proeven voor eventueel nog wat zout
voor het opdienen het laurierblad verwijderen en garneren met koriander.
Wat te doen:
doe het (vega)vlees samen met 2 kopjes water en het zout in een braadpan en kook het gaar
de wortelen gaan erin vlak voordat het vuur uitgaat
fruit ui, knoflook en gember, gevolgd door de tomaat, tomatenpuree en het resterende water plus de courgette
deksel erop en sudderen totdat de courgette klaar is
dan het (vega)vlees toevoegen, 2 kopjes water erbij en laten intrekken
dit is lekker bij couscous.
Wat te doen:
verhit de olie in een pan en voeg de tomatenpuree toe
even aanbraden, goed roeren, en doe 300 ml water erbij, alsook de peper
laten sudderen en dan de hele bubs erbij, de hoeveelheid kruiden naar keuze en eigen smaak, dus tussendoor proeven
op het eind het (vega)vlees toevoegen en met deksel erop laten sudderen.
Recepten: latelierdekristel.com, recettesvegetales.com, 321recettes.fr, latendresseencuisine.com, effea-minceur.com, afrik.com, forkandsalt.com

Congo
Onder Congo vallen de Democratische Republiek Congo (Kinshasa) en de Republiek Congo (Brazzaville). Tussen hun keukens zit verschil. Echter, de belangrijkste voedselbronnen zijn nagenoeg hetzelfde: cassave, fufu, rijst, aardappels en weegbree.
Minder dan 2 van het land is gecultiveerd en het merendeel hiervan wordt gebruikt voor zelfvoorzienende landbouw. Wat er verbouwd wordt, is heel gevarieerd: maïs, rijst, cassave, zoete aardappels, yam, taro, bakbanaan, tomaten, pompoen en verscheidene erwtensoorten en noten. Deze voedselsoorten worden door het gehele land gegeten. voor de export is er koffie en palmolie.
Onder Congo vallen de Democratische Republiek Congo (Kinshasa) en de Republiek Congo (Brazzaville). Tussen hun keukens zit verschil. Echter, de belangrijkste voedselbronnen zoals hierboven genoemd, zijn nagenoeg hetzelfde. Ook bijgaande sauzen worden in beide landen gebruikt.
Recepten
Pindasaus
Pili pili​

Nnani saus
Matembelé, bladsaus
Ngai ngai
Een * verwijst naar uitleg in “Prutteltips"
Pindasaus
Ingrediënten:
2 blikken tomatenblokjes of 1 kg verse tomaten
1 blikje tomatenpuree van 170 gram
140 ml rode palmolie
1-2 el (arachide)olie
1 tl zout
½ tl zwarte peper
½ tl cayenne peper
5 knoflooktenen, geperst
1 ui, fijn gesneden
140 gr pindakaas
70 gr drooggeroosterde zoute pindas
Pili pili
Ingrediënten:
225 gr hete pepers, topjes eraf
3 knoflookteentjes
70 ml water
¼ tl zout
Nnani saus
Ingrediënten:
3 bananenbladeren
vlees of vis
zout en peper
ui
water
Wat te doen:
zet een pan op het vuur en doe daar de tomaten (met sap) in, tomatenpuree en palmolie
roer totdat het glad is
zout en beide pepers erbij
doe de gesneden ui en knoflook in een koekenpan met een beetje olie, bak het aan totdat ze zacht zijn en voeg het aan de tomatenmix toe
voeg de pindakaas toe en laat het zachtjes koken
regelmatig roeren om aanbakken te voorkomen
maak de geroosterde nootjes (niet te) fijn met een deegroller en doe deze bij de saus
lekker met rijst en vega brokjes of stukjes vlees.
Wat te doen:
alle ingrediënten in de blender en op hoge stand tot het een redelijk egaal mengsel is
bewaren en gebruiken al naar gelang de hitte van de gebruikte peper.
Wat te doen:
maak een envelop van de bananenbladeren
doe de overige ingrediënten, behalve het water, in de envelop
breng in het water aan de kook
de saus die hieruit ontstaat heet nnani en wordt gegeten door een handje cassave erin te dopen.
Matembelé, bladsaus
Ingrediënten:
400 gr zoete aardappelbladeren in kleine stukken gesneden*
200 gr spinazie
150 gr okra, gesneden
1 ui, gesneden
2 teentjes knoflook, geraspt
1 tomaat, in blokjes
¼ chilipeper, kleingesneden
6 el arachideolie
4 el rode palmolie
bouillonblokje
Wat te doen:
ui, knoflook, tomaat en pepertje in een pan tot de ui transparant wordt
voeg zoete aardappelbladeren/spinazie toe alsook de okra
doe het bouillonblokje erbij en de palmolie
40 minuten zachtjes koken en serveren met rijst
​​

Matembelé,
Foto: latendresseencuisine.com
Ngai ngai
Ngai ngai ya musaka is een saus die van het vruchtvlees van palmnoten wordt gemaakt, de vrucht van de Afrikaanse olie palmboom (Elaeis guineensis). Ngai ngai is zuring.
Ingrediënten:
800 gr zuring
1 aubergine, geschild en in blokjes
1 rode ui in blokjes
70 gr uienpuree
1 tl chili vlokken
1 bouillonblokje
zout en peper
(zonnebloem)olie; geen olijfolie gebruiken
Wat te doen:
doe 3 eetlepels olie in een pan en sauteer de ui een paar minuten
voeg de aubergine toe en bak een paar minuten mee
dan de zuring en uienpuree erin
chili vlokken, zout en peper naar smaak erbij, alsook het bouillonblokje
halve liter water erbij, roer dooreen en doe het deksel op de pan
na 20 minuten nagaan of de zuring zacht is en het gerecht serveren
het is meer een stoofpot dan een saus, maar in de Congo wordt dit saus genoemd.
Recepten: giftofhospitality.com, congocookbook.com, ritasnotebook.com

Foto: theworldfolio.com

Foto: tripadvisor.com