
Prutteltips
Uitleg, tips, handigheidjes, vervangers, en wat is in hemelsnaam een diakhatou en hoe kan ik dat gebruiken.

Ancho pepers
gedroogde ancho pepers zijn gedroogde poblano pepers, mild met een rijke aardse smaak.
​
Asafoetida
asafoetida, ook bekend als Hing, is een kruid dat ontzettend sterk ruikt en voegt naar mijn persoonlijke mening qua smaak weinig toe aan een gerecht. Het wordt veel in de Vedische keuken gebruikt. Éen van de dingen die asafoetida namelijk doet, is je darm systeem veilig houden van bipsboertjes, aangezien dit onfatsoenlijk is tegenover de goden.
​
Bajan kruiden
deze kruiden zijn in bijna elk huis te vinden en zijn het geheime ingrediënt voor vele heerlijke Bajan gerechten.
Ingrediënten:
450 gr uien, geschild en gehakt
140 gr lente uien, gehakt
8 knoflooktenen, geschild
4 habañeros, getopt en ontpit
55 gr verse tijm
55 gr verse peterselie
55 gr verse marjoram
360 ml azijn
2 el Worcestershiresaus
1 tl kruidnagelpoeder
¼ tl zwarte peper
3 el zout
Wat te doen:
doe (lente)uien, knoflook en habañero in een keukenmachine en maal het tot een pasta. Haal de blaadjes van de tijm, peterselie en marjoram af en plaats deze met de azijn in een blender en maal het vloeibaar. Combineer de uienpasta met de azijnmix en alle overige ingrediënten in een kom en meng het goed. Dek af en zet in de koelkast waar het een week moet rusten voor gebruik. In de koeling is het minimaal zes maanden houdbaar.
bajanthings.com
Bananenpeper
een bananenpeper hoort bij de chili familie en heeft een pittige smaak, maar is niet erg heet. Het is geel, vandaar de naam, hoewel het met het rijpen kan veranderen naar groen, rood of oranje. Zoals met de meeste pepers zijn de gerijpte zoeter dan de jongere versie.
​
Bele
een zachte bladgroente die veel in Fiji voorkomt. Spinazie is een waardige vervanger.
​
Berbere
is een Ethiopische kuidenmix met allspice, kardemom, kaneel en kruidnagels. Het wordt veel in Armeense gerechten gebruikt vooral in de stoofschotels (wots).
Boniato
een zoete aardappel waarvan het binnenste wit is. Het heeft meer zetmeel dan een gewone zoete aardappel en is minder zoet.
​
Broodvrucht
vervangers voor broodvrucht zijn jackfruit, bakbananen of aardappels. De verhouding is 1 op 1.
​
Browning saus
Ingrediënten:
105 gr bruine suiker of een suiker naar smaak
120 ml water op kamertemperatuur, verdeeld over twee kommetjes
Wat te doen:
doe de bruine suiker in een klein steelpan op middelhoog vuur en roer 45 seconden als een bezetene. Elke kruimeltje suiker moet de hitte voelen. Laat het hierna 30 seconden met rust, dan gaat de suiker smelten. Als het goed is, heeft de suiker nu een goud-bruine kleur. Wissel 5 minuten lang af met roeren en met rust laten. Donkerbruine belletjes zullen verschijnen en het kan zelfs gaan roken. Geen paniek, die hoort erbij. Als de kleur eenmaal donkerbruin wordt, tegen zwart aan, zet het vuur uit. Langzaam de helft van het water toevoegen. Het kan gaan spetteren dus pas op, want het is heel heet. Roer het water erin en zet het vuur tegen laag aan. Voeg de rest van het water toe en zet het vuur iets hoger. Laat het de komende 35 minuten verder bruinen en sudderen. Aan het eind zal het bruinige enorm glanzen.
Het is nu vloeibaar omdat het heet is. Eenmaal afgekoeld wordt het een dikke vloeibare massa waarvan de mensen in het Caribisch gebied houden. Berg op in een veilige weckpot.
italeatsandtreats.com
Calçots
een uiensoort dat veel in de Catalaanse keuken wordt gebruikt. Een vergelijkbaar soort is de lente ui of bosui die in dit recept gebruikt wordt.
​
Caribische kruiden
Ingrediënten:
105 gr bruine suiker
2 el paprikapoeder
2 el grof zout
1 el gedroogde tijm
1 el knoflookpoeder
2 tl rode pepervlokken
1 tl allspice
1 tl kruidnagelpoeder
1 tl kaneel
1 tl nootmuskaat
1 tl gemberpoeder
Wat te doen:
meng alles goed door elkaar en proef of het zout en pittig genoeg is. Je kunt extra cayenne toevoegen voor de pit en meer bruine suiker voor het zoete deel. In een afgesloten pot kun je het lang goed houden.
ohsofoodie.com
​
Cassavebladeren
indien deze niet te vinden zijn, kunnen ze vervangen worden door spinazie. De smaken hebben veel van elkaar weg.
Cassavesap
voor wilde cassavesap kan tapiocazetmeel vermengd met water als versteviger gebruikt worden.
​
Chow chow
chow chow is ingemaakte groenten, een relish, dat in de meeste goede supermarkten te koop is. Een recept hiervan staat bij de Cookeilanden, Oceanië.
Cochayuyo
een alg (Nereocystis luetkeana) die niet onder de “echte” kelpsoorten valt. Met textured vegetable protein (TVP) oftewel sojabrokjes, kan dit product vervangen worden. Maar misschien is het ook te vinden in een goede toko waar Zuid Amerikaanse producten verkocht worden.
Corinthian rozijnen
Corinthian rozijnen komen van de zwarte Corinth druif af (Vitis vinifera) en is éen van de oudste rozijnensoort. Ook bekend als Zante krenten.
​
Creoolse kruiden
Creoolse kruiden kun je in de winkel halen, maar het is vrij prijzig. Een goede keuken heeft meestal alles al voor de kruidenmix al in huis.
Het mix is alsvolgt:
5 el paprikapoeder, 1 el cayennepeper, 1 el knoflookpoeder, 1 el uienpoeder, 1 el gedroogde oregano, 1 el gedroogde tijm, 1 tl zwarte peper. Meng en bewaar in een luchtdicht bakje
recept: africanbites.com
Crincrin (Corchorus olitorius)
een plant waarvan de vezels worden gebruikt voor jute. De zacht behaarde bladeren worden als bladgroente gebruikt in Afrikaanse landen.
Diakhatou
een Afrikaanse aubergine, ook scharlaken aubergine of bittere tomaat genoemd. Het is een kruidachtige groenteplant afkomstig uit Afrika, gekweekt in Afrika en Brazilië. In Afrika is de op twee na (tomaten en uien) meest geconsumeerde groente.
​
Duck filets
zie onder sojabrokken.
Egusi
een meelsoort gemaakt van de zaden van meloen, pompoen en kalebassen. Het wordt veel in West Africa gebruikt.
Flamboyant
Flamboyant (R. Poinciana/Delonix Regia) behoort tot de vlinderbloemigen, maar is ook als bonsai te krijgen. Die is de moeite van het blaadjes plukken niet waard.
Gboma
een Afrikaanse aubergine (Solanum macrocarpon).
Goat pepers
hete pepers, 100.000 tot 350.000 op de Scoville schaal, maar met een zoete smaak die goed werkt in tropische hete sauzen.
Gobindobhog rijst
een rijstsoort die voornamelijk gecultiveerd wordt in West Bengal in India. Het is een kortkorrelige witte, aromatische, plakkerige rijst met een zoete boterachtige smaak. De naam komt van het gebruik als belangrijkste ingrediënt in de voorbereiding voor de offers aan Govindaji.
Guajillo pepers
gedroogde guajillo pepers zijn de gedroogde vorm van mirasol peper, rood-oranje van kleur met een gladde glanzende huid, heter dan mild, maar niet al te heet.
​
Hing
zie asafoetida.
​
Jamaicaanse groene kruiden
Ingrediënten:
54 gr lente uien
6 takjse verse tijm
1 groene Scotch bonnet peper
45 gr uien
4 knoflooktenen
10 gr verse gember
57 gr groene paprika
16 pimento besjes
1 tl limoensap
2 el olie of water, optioneel
½ bosje koriander
¼ bosje peterselie
Wat te doen:
was en hak alle ingrediënten klein zodat ze in een blender of keukenmachine passen en pureer totdat het glad is.
jamaicanfoodsandrecipes.com
​
​
​
​Jamaicaanse jerk kruiden
Ingrediënten:
1 el uienpoeder
1 el knoflookgpoeder
2 tl cayennepeper
2 tl zout
2 tl zwarte peper
2 tl gedroogde tijm
1 tl allspice
1 tl gedroogde peterselie
1 tl paprikapoeder
½ tl hete pepervlokken
½ tl kaneel
½ tl nootmuskaat
½ tl kruidnagelpoeder
¼ tl komijnpoeder
Wat te doen:
mix alles in een kleine mengkom en berg op in een luchtdicht bakje.
chilipeppermadness.com
​
Jamaicaanse kerriepoeder
zie onder kerriepoeder.
Jambu
in Nederland bekend als champagneblad waarvan de bladeren alsook de bloemen eetbaar zijn, zowel rauw als gekookt. De smaak is scherp en kunnen een verdovend gevoel hebben dat pakweg 5 minuten aanhoudt en aan de tandarts doet denken als je na een prik in de wachtkamer op een behandeling wacht. Het kan vervangen worden door verse spinazie of waterkers.
​
Jindungo
een chili peper, misschien beter bekend onder de naam Malagueta peper. Deze pepers worden veel gebruikt in Portugees sprekende landen. Het is een kleine peper van pakweg 5 cm en op de Scoville schaal heeft het een bereik van 60.000 tot 100.000 units. Dus zeer heet.
Kerriepoeder
Jamaicaanse kerriepoeder:
Wat deze kerriepoeder Jamaicaans maakt, is de pimento.
Ingrediënten:
2½ el koenjit/kurkuma
1 el korianderzaadjes, fijngemalen
2 tl pimento of all spice
2 tl gemberpoeder
½ tl Scotch bonnet peper of cayenne peper, fijngemalen
2 tl gele mosterdzaadjes
1 el komijnzaadjes
2 tl fenugriekzaadjes, fijngemalen
1½ tl witte of zwarte peper
¼ tl kruidnagelpoeder
Wat te doen:
bak de hele granen en kruiden zachtjes in een koekenpan voor pakweg 3-5 minuten
hierna alles fijnmalen in de cobek of blender
laten afkoelen en bewaar in een luchtdichte bak.
my-island-jamaica.com
​
Kinaki
kinaki is een knolgewas zoals taro, zoete aardappel (kumara) of pijlwortel (maniota). In Rarotonga komen deze als “island food” zo’n beetje op elk restaurant menu voor als groentegerecht of als dikke patatjes.
Kitucho
kitucho is Capsicum baccatum, een ají zoals in de chimichurri wordt gebruikt.
Komoto
een jonge kokosnoot in de “bruisende” staat voordat de kokos een noot wordt.
​​
Labneh
Ingrediënten:
240 ml volle Griekse yoghurt
¼ tl zout
Wat te doen:
meng yoghurt en zout goed door elkaar en lepel het op een kaasdoek. Knoop de punten van het doek aan elkaar vast rondom een houten lepel en plaats deze lepel dwars op een mengkom zodat de labneh in het midden hangt maar niet de bodem raakt. Laat het een nachtje in de koelkast staan. De volgende dag de labneh uit het doek halen. Het kan in schotels verwerkt worden of als dip of beleg gebruiken, desgewenst met wat olijfolie, za’atar of rode pepervlokken er overheen.
loveandlemons.com
​
Madagascar peperkorrels
deze peperkorrels zijn tamelijk zeldzaam en staan bekend om hun intense aroma en complexe smaak. Ze groeien in de vochtige bossen van dit eiland en hebben een opvallend fruitige, rookachtige smaak. Als ze rijp zijn worden ze met de hand geplukt en daarna gedroogd om hun krachtige aroma te bewaren.
Indien Madagascar peperkorrels niet te krijgen zijn, voldoen de ons bekende peperkorrels ook in dit gerecht.
​
Mahimahi
mahimahi is goudmakreel.
​
Merkén
gerookte chilipeper dat als poeder gebruikt wordt in combinatie met andere ingrediënten. Merkén is een traditioneel kruid in de Mapuche keuken.
​
Mothe
een zachte bladgroente die veel in Fiji voorkomt. Spinazie is een waardige vervanger.
Putaparió
putaparió of Capsicum chacoense is een chilipeper die in Zuid Amerika in het wild voorkomt.
Panch phoron
panch phoron is makkelijk zelf te maken. In Bengali is “panch” vijf en “phoron” getemperd, dus de vijf kruiden worden in olie gebakken totdat ze herrie maken. Het bakken gebeurt in olie of ghee. Welke kruiden? Deze: komijnzaadjes, nigella zaadjes, venkel zaadjes, wilde selderij zaadjes en fenegriek zaadjes. Aangezien fenegriek tamelijk bitter smaakt, is het verstandig om hiervan minder te gebruiken. Maar maak dit vooral helemaal zelf uit, naar eigen smaak.
​
Paradijskorrels
paradijskorrels (Aframomum melegueta) komen uit dezelfde familie als gember en kardemom. Ze voelen zich thuis in West Afrika en zijn kleine, rood-bruine zaadjes die in een peultje zitten. Ze zijn te vergelijken met zwarte peper maar hebben een genuanceerdere smaak dat zowel pittig, kruidig en een beetje bitter is.
Paradijszaad/melegueta peper is online makkelijk verkrijgbaar, bv via de kruidenbaron.nl.
​
Quirquiña
quirquiña is bekend onder de naam Boliviaanse koriander. Als er om quirquiña gevraagd worden, kan de ons bekende koriander gebruikt worden, hoewel de smaak iets zal afwijken.
Requeijão
een soort Braziliaans roomkaas met een milde smaak.
Rukau
gekookte taro bladeren. Onder de Cookeilanden, Oceanië, staat een recept voor rukau.
Sojabrokjes/sojasteaks
geprepareerde sojabrokjes zijn sojabrokjes die minimaal 20 minuten in hete bouillon zijn geweekt, daarna uitgeknepen zodat ze de smaak van het gerecht goed kunnen opnemen. De bouillon kun je aanpassen aan het gerecht waar het uiteindelijk deel van gaat uitmaken. Bijvoorbeeld voor een chili kun je cayennepeper of chilipoeder bij de bouillon doen en wat komijnzaad. Voor een visgerecht kan na het uitknijpen wat citroensap en peper over de blokjes heen gestrooid worden.
Het is een leuke sport om dit zelf uit te vinden dus speel er vooral mee.
Let echter goed op welke je in huis haalt want sommige merken bieden sojabrokken aan waarmee het niet prettig werken is. Zo blijven ze bijvoorbeeld te hard, ook na het weken ervan. Degene die ik persoonlijk altijd in huis haal, zijn van het merk Vantastic. En, nee, ik word er niet voor betaald om dit merk te noemen, maar het zijn nu eenmaal de sojabrokken die het lekkerst zijn om mee te werken.
NB sojabrokjes vallen niet onder vervangers omdat zij als een volwaardig ingrediënt op zich gebruikt kunnen worden.
Sojasteaks zijn grote rechthoekige stukken. Makkelijk om als vega alternatief te gebruiken voor bv hamlap.
Soja medaillons zijn ideaal voor gerechten waarin om iets grotere sojabrokken worden gevraagd.
Duck filets zijn dunne, rechthoekige sojabrokjes die voor snelle sauzen heel makkelijk zijn. Ze kunnen eerst ook geweekt worden maar in een saus laten staan, maakt hen vanzelf mals en zacht. De filets even weken en opbakken is een tractatie op een bammetje.
Soja granulaat zijn korreltjes die in de regel niet voorgeweekt hoeven te worden en makkelijk zijn om een vega bolognaise te maken en andere ragus of bv door de nasi heen.
Soja strips zijn wat langere stukjes, zoals de naam al doet vermoeden, die ideaal zijn om saté mee te maken.
Voor alle sojaproducten, uitgezonderd de granulaat, is de stelregel: week ze eerst minimaal 20 minuten in hete bouillon of een brouwsel naar eigen smaak, knijp ze hierna uit en gebruik ze daarna zoals je een niet-vegetarisch iets zou prepareren.
​
Tamarillos
tamarillos zijn boomtomaten en kunnen hetzelfde behandeld worden als de in het westen bekende tomatensoorten. Advies is om de schil te verwijderen, aangezien deze tamelijk bitter is.
​
Taro
taro (Colocasia esculenta) komt uit de aronskelkfamilie met hartvormige bladeren. De wortelknollen worden in Afrika als Fufu verwerkt en de jonge bladeren zijn ideaal voor het gebruik in gerechten zoals bijvoorbeeld Palusami.
Vervangers:
*indien nergens zoete aardappelbladeren te vinden zijn, deze vervangen door spinazie
*indien Madagascar peperkorrels niet te krijgen zijn, voldoen de ons bekende peperkorrels ook.
​
Zoute porkies
neem een handvol duck filets (zie onder Sojabrokken) en laat ze 20 minuten in een hete, niet kokende, bouillon staan. Knijp ze uit en bak ze zachtjes op in wat olie met zwarte bonensaus en Creoolse kruiden. Als ze klaar zijn, kun je ze uit de pan halen en extra Creoolse kruiden in wrijven. Laat ze een paar uurtjes staan om de kruiden goed in te laten trekken.
De smaak zal iets anders zijn dan het origineel van varkensvlees, maar als vegetariër of vegan wil je toch niet dat jouw gerecht naar vlees smaakt.
de-pruttelende-pot.com