
Sauzen uit Europa
Europa
De diversiteit maar meteen ook de overeenkomsten van de diverse landen, uit zich in de Europese keukens. Vergeleken met Azië, speelt vlees hier een grotere rol, maar dan alleen in portie grootte. Groenten lijken daarbij een bijrol te spelen, hoewel de aardappel wel weer in grote getale wordt gegeten. Aardappel in de vorm van friet is dan ook enorm populair.
Er zijn gigantisch veel kaassoorten in Europa, met voor elk land een eigen specialiteit. De Nederlandse kazen zijn de bekendste met de Gouda als koploper over de gehele wereld.
Wat sauzen betreft is Europa een paradijs. Frankrijk staat bovenaan de lijst als de innovators van alles wat op sausgebied te vinden is.
Åland
Åland is een autonomische regio behorende bij Finland. De Ålandseilanden liggen in de Scherenzee halverwege Zweden en Finland. Ondanks dat het schilderachtige landschappen heeft, is het archipel nog onbekend bij veel mensen. De cuisine van Åland is redelijk uniek te noemen met zeer opvallende specialiteiten. Deze specialiteiten passen niet op een website over sauzen dus ik verwijs de liefhebber van alles wat vreemd maar lekker is naar het internet.
Ondanks dat Åland Fins is, is de voertaal Zweeds. Een ander leuke bijkomstigheid is dat Åland sinds 1856 gedemilitariseerd is. Militaire aanwezigheid is daar verboden en bewoners hoeven niet te voldoen aan de Finse dienstplicht.

Recepten
Mayonaise met bieslook
Ingrediënten:
eieren
(zonnebloem)olie
bieslook
zout en azijn
NB geen hoeveelheid, alles op gevoel
Mayonaise met bieslook
Åland Kaalikääryleet (hartige koolrolletjes)
Wat te doen:
breek eigeel in een kom, doe er wat zout en peper bij en klop met een garde totdat het vermengd is
blijf kloppen terwijl je drupje voor drupje olie toevoegt en ga door om de gewenste dikte te bereiken
eenmaal in deze fase kan de azijn toegevoegd worden en zet de kom opzij
meng de bieslook met wat olie in de blender, voeg wat mayo toe en mix nog een rondje
deze mayo smaakt de dag waarop het gemaakt is het lekkers maar is wel een paar dagen houdbaar.
Åland Kaalikääryleet (hartige koolrolletjes)
Ingrediënten:
voor de kool rolletjes:
1 grote kool
500 gr (vega)gehakt
250 gr gekookte rijst
1 ui, fijn gehakt
2 tenen knoflook, geperst
1 ei
25 gr broodkruim
zout en peper naar smaak
​
voor de saus:
2 el boter
2 el bloem
250 ml bouillon
125 ml slagroom
1 el mosterd
zout en peper naar smaak
Recepten van silverskar.ax, culinarycreationss.com
Wat te doen:
De kool:
zet een grote pan water op het vuur tot het kookt
blancheer de buitenste bladeren van de kool 2-3 minuten in het water en zet ze opzij totdat er genoeg zijn voor rolletjes
Vulling:
meng het gehakt, de rijst, ui, knoflook, ei, broodkruim, zou en peper door elkaar totdat het goed gemixt is
De rolletjes maken:
doe wat vulling in het midden van een koolblad, vouw de zijkanten er overheen en rol het op
doe ze in een grote ovenschotel
De saus:
smelt boter in een steelpan op niet te hard vuur en doe de bloem erin voor een roux
langzaam de bouillon en room er doorheen mengen tot het dikker wordt
voeg mosterd toe en zout en peper naar smaak
Bakken:
schenk de saus over de koolrolletjes en bak 45-50 minuten in een voorverwarmde over op 175 graden
Geniet ervan. Handig om het eerst een moment te laten afkoelen als het uit de oven komt.

Albanië
De Albanese keuken is een Mediterraanse keuken: olijfolie, fruit, groente en vis. De kookgewoontes van de Albaniërs komt voort uit traditie en levende in een omgeving waarin vrijwel alle kruiden, groente en fruit goed gedijen. Olijfolie wordt sinds de oudheid al veel gebruikt. Gastvrijheid staat hier hoog in het vaandel en de toevallige bezoekers wordt meteen uitgenodigd om mee te eten en te drinken.
Er wordt van uien, maar vooral ook van knoflook, veel gebruik gemaakt bij het koken, zo zeer zelfs, dat de Albaniërs vijfde op de wereld ranglijst staan als uien eters.
Recepten
Ajvar (rode paprika dip uit de Balkan)
Ajvar is een dip, saus of relish en wordt in heel de Balkan veel gebruikt. Het maakt elke maaltijd lekkerder.
Ingrediënten:
8 rode paprikas
1 aubergine
2 tenen knoflook, geperst
zout naar smaak
120 ml water, indien gewenst
1 kleine rode chili peper, als de saus pittig moet zijn
120 ml olijfolie, extra virgin
Tavë Kosi (gebakken lam en yoghurt)
Ik ben er heel goed van op de hoogte, dat men lamsvlees eet. Zelf hou ik daar niet van, maar zo is de naam van het gerecht nu eenmaal. Omdat het mij om de saus gaat en niet het gerecht op zich, gebruik ik hier de neutrale term vlees.
Ingrediënten:
600 gr vlees/seitan/sojabrokken in dobbeltjes
20 gr boter
2 el olijfolie
70 gr rijst
2 el oregano
450 ml kokend water
2 knoflooktenen in plakjes
zout en peper naar smaak
​
Voor de roux:
50 gr boter
2 el bloem
Voor de yoghurt:
750 gr Griekse yoghurt
5 eieren
zout en peper naar smaak
Tarator (komkommer yoghurt)
Traditionele zelfgemaakte Albanese yoghurt (Kos) smaakt hetzelfde als Griekse yoghurt. Voor dit recept wordt dan ook de Griekse variant gebruikt.
Ingrediënten:
900gr Griekse yoghurt
¼ komkommer, geschild en in kleine stukjes gesneden
1 tl knoflookolie of een knoflook teentje uit de pers
1 el olijfolie
2 blaadjes munt, klein gehakt
zout naar smaak

Foto: connollycove.com

Ajvar (rode paprika dip uit de Balkan)
Tavë Kosi (gebakken lam en yoghurt)
Tarator (komkommer yoghurt)
Wat te doen:
gebruik een bakblik met een passend rek erop om de groente te roosteren
verwarm de oven op 200C
rooster de paprikas en aubergine pakweg 20 minuten in de oven. Belangrijk hierbij is, dat de huis van de paprika iets moet verkolen zodat het makkelijk los te maken is
na 20 minuten het rek uit de oven en de groente naar handwarmte laten afkoelen
verwijder de huid en zaden van de paprika en schil de aubergine
snij hierna de groente heel dun of gebruik een blender
gier olijfolie in een grote pan en sauteer de knoflook (de chili kan nu toegevoegd worden)
doe het paprika en aubergine mengsel erbij en roer goed door. Is het te dik: giet er een beetje water bij
verlaag het vuur tot een pruttelniveau en laat alles 2 uur doorpruttelen
controleer of de ajvar niet te dik wordt
na 2 uur kan het vuur uit en de ajvar afkoelen
afgesloten in de koelkast blijft het een week goed
te gebruiken als dip, kruid, saus over pasta of pita, bij brood en kaas.
Wat te doen:
doe boter en olijfolie in een grote pan, laat smelten en voeg het vlees toe
bruin het op middelhoog vuur, zo rond de 5 minuten
voeg knoflook, oregano, 300ml water toe en zout en peper naar smaak
roer alles op elkaar, schuif het deksel erop en laat 50 minuten sudderen, onder af en toe roeren
als het vocht bijna weg is, 150ml water toevoegen samen met de rijst
nogmaals roeren, aan de kook brengen en met deksel erop 10 minuten laten koken
kijk na 8 minuten of er voldoende water is voor de rijst
doe heel de bubs in een braadslee of verdeel het over 4 keramieke bakjes
maak nu de roux:
smelt de boter in een kleine steelpan op een middelhoog vuurtje
twee eetlepels bloem erbij doen en 2 minuten onafgebroken roeren
doe extra bloem erbij als het te waterig blijft, en zet opzij
yoghurt mengsel:
doe de yoghurt en eieren in een mengkom en kruidt het met zout en peper
meng het door elkaar en voeg de roux in een straaltje toe, goed roeren zodat het éen geheel wordt
giet het yoghurt mengsel over de (vega)vlees en rijst schotel met een beetje oregano erover heen
plaats het op de laagste schuifje van een 180C oven voor 35 minuten en plaats het dan voor 10 minuten op de middelste schuif
het gerecht is klaar als de yoghurt is gerezen en een gouden korst heeft.
Wat te doen:
Meng alle ingrediënten goed door elkaar en laat 5 minuten staan voor het serveren.
Recepten: mediterraneanlatinloveaffair.com, myalbanianfood.com

Foto: visitalbania.app

Andorra
De Andorrese gastronomie kan tot de Catalaanse keuken gerekend worden, hoewel er ook Franse en Italiaanse invloeden zijn. Zo serveren zij vis en vlees met saus en gebruiken ze pasta.
Andorra werkt hoofdzakelijk met producten afkomstig van zelfvoorzienende economieën van de drie valleien, producten zoals spek, vis, vlees, groenten, graangewassen en bosvruchten.
Recepten
Een * verwijst naar uitleg in “Prutteltips"
Andorran cunillo (konijn in tomatensaus)
Ingrediënten:
1 konijn aan stukken gesneden. Veg alternatief: seitan of geprepareerde sojabrokken*
60 ml witte wijnazijn
1-2 el olijfolie, extra virgin
4 knoflooktenen, fijn gesneden
2 uien, plakjes
500 gr tomaten, geperst of gehakt
1 laurierblad
1 takje verse tijm
1 tl gedroogde oregano
250 ml witte wijn
120 ml water
zout en peper naar smaak​
Allioli de codony (knoflookmayonaise met kweepeer)
Verhouding: voor elke 3 kweeperen, 1 winterpeer toevoegen
Ingrediënten:
3 kweeperen
1 winterpeer
knoflook
eieren
(olijf)olie, pakweg een halve liter
zout
Calçots with Romesco Sauce (bosui saus)
Calçots is een uiensoort dat veel in de Catalaanse keuken wordt gebruikt. Een vergelijkbaar soort is de lente ui of bosui die in dit recept gebruikt wordt
Ingrediënten:
1 bosje lente ui of groene ui
210 gr geroosterde rode paprikas
105 gr amandelen
2 el olijfolie
1 knoflookteen
1 el rode wijnazijn
zout en peper naar smaak
Crema Andorrana (custard uit Andorra)
Ingrediënten:
½ liter melk
4 eidooiers
105 gr suiker
1 el maizena
schil van 1 citroen

Andorran cunillo (konijn in tomatensaus)
Allioli de codony (knoflookmayonaise met kweepeer)
Calçots met Romesco saus (bosui saus)
Crema Andorrana (Andorrese custard)
Wat te doen:
was het vlees schoon en wrijf het in met een beetje azijn
indien er seitan of sojabrokken gebruikt worden, alleen met azijn bewerken
doe olijfolie in een grote braadslee en braad het vlees aan. Haal het eruit en zet opzij
dan de knoflook, ui en tomaten in de braadslee en zo’n 5 minuten rustig bakken
voeg de laurierblad toe, de tijm en oregano, gevolgd door de wijn en het water
vuur hoger om het aan het koken te brengen
als het voor de helft gereduceerd is, stop het vlees er weer in, zout en peper toevoegen
laten pruttelen, deksel erop en koken totdat het vlees/de vega stukjes gaar zijn.
Wat te doen:
kook de kweeperen en de winterpeer gaar, stamp ze fijn en laat afkoelen
hak de knoflook fijn en doe het in een diepe pan, samen met het zout
voeg het perenmengsel toe en roer met een handvijzel er doorheen terwijl je stukje bij beetje olie toevoegt
roer altijd naar dezelfde kant en het moet erg dik zijn. Zo niet dan meer olie erbij
op smaak brengen met zout
Wat te doen:
grill de uien totdat ze zwart en zacht worden
doe de overige ingrediënten in de blender tot een gladde saus
serveer de gegrillde tomaten gedoopt in de romesco saus

Calçots. Foto van Wikipedia
Wat te doen:
verwarm melk en citroenschil in een steelpan
klop met een garde in een aparte pan de eidooiers, suiker en maizena
schenk langzaam de melk in het eimengsel zonder te stoppen met kloppen
zet de pan met het mengsel op het vuur en kook op een laag pitje totdat het dik wordt
laat afkoelen voor serveren
Recepten van food.com, visitandorra.com, recipeswithash.com

Foto: beautifulworld.com

Foto: traveltourismblog.com

Azerbeidjan
De keuken van de republiek Azerbeidjan is beïnvloed door zowel ’s lands eigen landbouw, enorme graslanden alsook de geografische locatie van het land: aan de Caspische Zee en daar waar Europa en Azië elkaar ontmoeten. Hierdoor waren de mensen in staat grote variatie in hun voedsel te brengen.
Buiten vlees en vis is er een rijkdom aan groente en fruit: aubergine, pomgranaten, tomaten, zoete paprika, spinazie en koolsoorten, biet, ui, komkommer... De lijst gaat maar door.
Hun bekendste gerecht of soort gerecht, eigenlijk, aangezien er honderden variaties zijn, is plov. Plov is naar alle waarschijnlijkheid beter bekend als pilaf, dat heerlijke gerecht waarmee je mensen kunt verleiden.
​
NB Azerbeidjan valt deels ook onder Azië en het Midden Oosten, maar wordt hier onder Europa meegenomen.
Recepten
Narsharab
Narsharab is een saus die uniek Azerbeidjani is. De mensen daar houden van pomgranaten en deze saus is door zijn eenvoud zo heerlijk.
Ingrediënten:
1 liter pomgranatensap
50 gr suiker
beetje zout
.jpg)

Narsharab (saus met pomgranaat)
Yarpag dolmasi
Wat te doen:
giet het sap in een grote steelpan met dikke bodem
breng het op halfhoog vuur aan de kook, reduceer de warmte daarna zodat het sap pruttelt
voeg de suiker en het zout toe. Let hierbij wel op de natuurlijke zoetheid van de sap en laat daar de hoeveelheid toegevoegde suiker van afhangen
laat de saus 60-90 minuten pruttelen onder regelmatig roeren om vastplakken te voorkomen
als de saus tot ongeveer een kwart van de originele hoeveelheid is gereduceerd, is het klaar. Het moet een siroop-achtige consistentie hebben dat dikker wordt bij het afkoelen
eenmaal afgekoeld op kamertemperatuur, kan het in een glazen kom of fles goed afgedekt bewaarde worden. In de koelkast is het zo’n 2 maanden houdbaar
in Azerbeidjan wordt dit vaak gegeten door eenvoudigweg een sneetje brood erin te dopen, maar het geeft een extra prikkel aan vega of vlees gerechten met rijst en groenvoer.
Pomgranaten. Foto Wikipedia
Yarpag dolmasi
450 gr (vega)gehakt
3 el kortkorrelige rijst, gewassen en gezeefd
1 ui, fijn gehakt
1 el verse koriander, fijn gehakt
1 el verse basilicum, fijn gehakt
1 el verse dille, fijn gehakt
80 kleine druivenbladeren (indien vers, eerst 1-2 minuten blancheren)
50 gr gesmolten boter
125 ml water
1 tl zout
¼ tl zwarte peper
Yoghurt saus:
2 knoflooktenen, fijn geraspt
250 ml yoghurt

Foto: tripadvisor.co.kr
Wat te doen:
doe (vega)gehakt, rijst, uien, koriander, basilicum en dille in een kom, meng de bubs en voeg zout en peper toe
plaats een theelepel vulling op de achterkant van een druivenblaadje en maak het dicht. Als ze allemaal gevuld zijn, dicht tegen elkaar aan in een middelgrote pan doen, de sluiting onderop. Leg verschillende lagen op elkaar en strooi wat zout op elke nieuwe laag
eindig door de gesmolten boter en het water er overheen te gieten en leg een ovenvast bord erop om ze tegen elkaar aangedrukt te houden
dan het deksel erop en op een middelmatig vuurtje in 45 minuten gaar koken
voor de saus de yoghurt met de geraspte knoflook mengen
​
een heel verhaal om het recept van een yoghurt sausje te geven.
Recepten van ingmar.app

Foto: showmeazerbaijan.com
Azoren (Portugal)
Het leuke van de Azoren is, dat de eilandengroep wijd verspreid is, hoewel het op een kaart dicht bijeen lijkt te liggen. Door deze verspreiding hebben alle eilanden een eigen keuken, een eigen manier van koken, andere specialiteiten waarom ze bekend zijn. En juist hierdoor wordt het eten, de sensatie van het proeven, een reis op zich. Traditionele schotels klaargemaakt in geothermische warmte is zo’n ervaring. Cozido das Furnas op het eiland São Miguel, bijvoorbeeld, is een bekend gerecht dat op deze manier wordt geprepareerd. Hou er wel rekening mee, dat het zo’n 6 uur kan duren voordat het klaar is. Dus als er soepstengels bij het drankje vooraf worden aangeboden, neem ze.
Recepten
Pimenta Moida (Pimenta da Terra, gefermenteerde pepermoes)
Azoreaans gestijlde kokkels met knoflook saus
Een * verwijst naar uitleg in “Prutteltips"
Pimenta Moida (Pimenta da Terra, gefermenteerde pepermoes)
Ingrediënten:
1200 gr milde rode paprikas, zoete rode paprikas en italiaanse zoete paprikas
115 gr hete rode Malagueta pepers, Fresno en Serrano pepers
6 el witte wijn azijn, optioneel
3 el zout

Friggitello, Italiaanse zoete paprika.
Foto Wikipedia
Azoreaans gestijlde kokkels met knoflook saus
ingrediënten:
1 kg verse kokkels
3 knoflooktenen, geperst
1 medium ui, fijn gehakt
1 laurierblad
7 el olijfolie, extra virgin
60 ml droge witte wijn
1 kleine bos koriander, fijn gehakt
zout en zwarte peper naar smaak
1 rode paprika, gesneden en naar smaak
sap van een citroen
Vinha d’alho (Portuguese marinade)
Ingrediënten:
1 ui middelmaat, klein gehakt
6-10 knoflooktenen, geperst
240 ml witte wijnazijn
240 ml rode wijnazijn
60 ml olijfolie, extra virgin
2-3 laurierblaadjes
2 tl verse citroensap
½ tl all spice
½ tl witte peper
1 el grofkorrelig zout
Gefrituurde chicharros met vilão saus
Chicharros is een makreelsoort afkomstig uit de Atlantische oceaan. Echter, door geprepareerde sojabrokken met een beetje citroen eroverheen te gebruiken, kun je hiermee de vis vervangen.
Ingrediënten:
chicharro of *geprepareerde sojabrokjes, de hoeveelheid naar wens
olie
maïzena
Voor de vilão saus:
zout
knoflook, gehakt of heel
pimenta da terra (zie recept Pimenta Moida, Azoren)
vinho de cheiro, traditionele rode wijn. Indien niet te vinden: rode wijn
verse peterselie, gehakt
water
azijn

​
Vinha d’alho (Portuguese marinade)
Gefrituurde chicharros met vilão saus
Pimenta da terra
Wat te doen:
ten eerste: neem elke ratio zoete paprikas alsook hete pepers die voorradig is
was de paprikas, haal de zaadjes eruit en hak ze in stukjes
weeg ze hierna om de hoeveelheid zout te kunnen berekenen: pakweg 1 eetlepel per 450 gram paprika
doe paprikas en zout in een blender en hak ze glad waarna ze in een glazen of keramieke pot gedaan kunnen worden
bedek het met plasticfolie en niet in direct zonlicht zetten
laat het 4-7 dagen fermenteren, elke dag een keertje dooreen roeren
als er geen bubbels meer aan de oppervlakte verschijnen, is de saus gefermenteerd
indien gewenst is nu dat het moment om het door een zeef te halen en wat van het vocht weg te doen zodat het dikker wordt
in de koelkast in containers bewaard, kan deze saus tot een jaar goed blijven.
Wat te doen:
was de kokkels goed in koud water en al het zand te verwijderen
doe de olie in een grote pan op middelhoog vuur
voeg de ui en knoflook toe en bak totdat de ui zacht wordt. Als je een rode paprika gebruikt, 2-3 minuten langer sauteren
doe de wijn en het laurierblad erbij
2-3 minuten laten indikken alsook om de smaken te combineren
gooi de kokkels erbij en deksel erop
5-7 minuten laten koken, af en toe de pan schudden, totdat de kokkels zich openen
kokkels die dichtblijven verwijderen
haal van de warmtebron af, strooi de koriander erover en doe er zout en peper naar smaak bij
druppel de verse citroensap erover
warm serveren en met rustiek brood eten om de sappen te deppen.
Wat te doen:
wat vlees betreft, zijn er een aantal keuzes. Normaliter wordt dit gerecht met varkenslende gemaakt, maar er kan allerlei ander vlees gebruikt worden. Zolang het lang genoeg gemarineerd wordt, werkt dit recept.
​
doe alle ingrediënten in een grote bak waarop een deksel past
doe de dobbelsteentjes (vega)vlees of *geprepareerde sojabrokjes erin, roer en laat het in de koelkast marineren -het liefst een nacht maar minimaal 3 uur. ​
Wat te doen:
Chicharros is een makreelsoort afkomstig uit de Atlantische oceaan. Echter, door geprepareerde sojabrokken met een beetje citroen eroverheen te gebruiken, kun je hiermee de vis vervangen.
​
maak de chicharro schoon, strooi wat zout er overheen en laat het een paar uur rusten
tegen de tijd dat de chicharro gebruikt kan worden: olie in de pan doen
chicharro danwel sojadobbels door de maïzena halen en bruin bakken
maak de vilão saus: sauteer de knoflook in olijfolie totdat het goud kleurt, voeg dan de pimenta da terra toe. Goed roeren
hierna de wijn erbij alsook de peterselie
laat het een paar minuten doorkoken en haal de pan van het vuur
de saus kan nu over de chicharros of sojadobbels gegoten worden. Serveer met gekookte aardappels en een salade.
Recepten: justcookingwithmichael.com, portrecipes.com, byacores.com

Foto: tripreport.com

België
Zoals dat gaat met buurlanden, reflecteert de Belgische keuken die van Frankrijk, Duitsland en Nederland. Het wordt wel eens gezegd, dat Belgisch eten de hoeveelheid heeft van de Duitse keuken met de kwaliteit van het Franse eten. Buiten het eigen land is België vooral bekend vanwege chocola, wafels, patat en bier.
Ondanks het grote aantal eigen schotels, zijn vele internationale gerechten, waaronder hamburgers en spaghetti bolognese, enorm geliefd. Ook wat er in de omringende landen wordt gegeten, is populair in België. De “Belgische keuken” refereert daarom naar schotels die van origine Belgisch zijn en als typerend voor België gezien worden.
In België gebruikt men graag regionale en seizoen gebonden ingrediënten, waaronder aardappels, prei, grijze garnalen, witte asperges, Belgische andijvie, paardenvlees en lokale biertjes. Hiernaast is ook het bekende Europese standaard eten, zoals vlees, kaas en boter, geliefd in België. Daarnaast heeft het land een geweldig aantal sauzen cq een groot aantal geweldige sauzen.

Recepten
Belgische mayonaise
Andalouse saus 2x
Bicky Burger saus
Cocktailsaus
Curry ketchup 2x
Curry ketchup eenvoudig
Curry mayonaise
Joppiesaus
Ketchup
Ketchup zonder suiker
Belgische mayonaise
Ingrediënten:
2 eidooiers
1 el Dijon mosterd
1 el witte wijnazijn
300 ml (zonnebloem)olie
Andalouse saus 1
240 ml mayonaise
2 el tomatenpuree
1 el groene en rode paprika, fijn gesneden
1 el uienpoeder
1 el knoflookpoeder
1 el citroensap
¼ tl zout
2 el uien, fijn gehakt
Andalouse saus 2
Ingrediënten:
6 el mayonaise
1 tl ketchup
1 mespuntje saffraan
1 mespuntje paprikapoeder
spaghettikruiden
Bicky Burger saus
Ingrediënten:
240 ml mayonaise
60 ml ketchup
2 el mosterd
2 el uien, fijn gehakt
2 el pickles (zie hieronder), fijn gehakt
1 el Worcestershire saus
1 el honing of agave siroop
zout en peper naar smaak
Receptje voor zelfgemaakte pickles:
Ingrediënten:
2 el suiker
300 gr zilverui
½ bloemkool in kleine roosjes gesneden
100 gr augurk, fijn gesneden
300 ml witte wijnazijn
300 ml bouillon
50 gr bloem
2 el currypoeder
2 el kurkuma/koenjit
2 laurierblaadjes
2 el mosterd
boter
zout
Cocktailsaus
Ingrediënten:
verse mayonaise
70 gr tomatenpuree
1 tl cayennepeper
4-5 druppels tabasco
4 el tomatenketchup
1 el citroensap
2 el cognac
peper en zout naar smaak
Curry ketchup 1
170 gr tomatenpuree
60 ml water
60 ml witte azijn
60 ml agave siroop of honing
1 tl zoete kerriepoeder
½ tl cayenne peper
¼ tl uienpoeder
â…› tl knoflookpoeder
¼ tl zout
Curry ketchup 2
kl = koffielepel
Ingrediënten:
2 blikken gepelde tomaten
1 blik water
olijfolie
1 ui, in stukjes gesneden
tijm
laurier
2 el groentebouillonpoeder
2 el currypoeder
1 kl gemberpoeder
1 kl korianderpoeder
1 kl komijnpoeder
1 kl cayennepeper
4 el kristalsuiker
½ dl witte wijnazijn
2 el ketchup
2 gr gelatine of equivalent in agar agar
Curry ketchup eenvoudig
een makkelijk recept: doe ketchup in een kom en voer currypoeder, paprika, Worcestershire saus, honing/agavesiroop, chilipoeder en wat water toe
meng het en klaar, helemaal naar eigen smaak.
Curry mayonaise
Ingrediënten:
1 ei
1 el citroen of limoen
1 tl Dijon mosterd
1 kleine teen knoflook, fijn gehakt
2 tl currypoeder
1 tl kurkuma/koenjit
1 tl chilipoeder
250 ml (zonnebloem)olie
Joppiesaus
Ingrediënten:
4 el mayonaise
1½ tl ketchup
½ sjalot, fijngesneden
½ el kerriepoeder
½ kl cayennepeper
1 kl paprikapoeder
zwarte peper
Ketchup
Ingrediënten:
320 gr kristalsuiker
200 ml water
3 uien, gesneden
1 teentje knoflook, gesneden
6 rijpe tomaten, in stukken
400 gr tomaten uit blik
350 gr tomatenpuree
1 kruidnagel
1 steranijs
1 tl korianderzaad
150 ml natuurazijn
3 el maïszetmeel
zout
Ketchup zonder suiker
Ingrediënten:
100 gr tomatenpuree
1 blik tomatenblokjes
1 rode ui, fijngesneden
25 gr zoetstof obv stevia
3 el azijn
1 el mosterd, optioneel
½ tl knoflookpoeder
1 tl milde paprikapoeder
snuifje gemalen kruidnagel
1 tl zout
olijfolie
Mammoetsaus of mammouthsaus
Boulets liégeois met appel en uienjus
Konijnensaus
Uiensaus
Samurai saus 2x
Algerijnse saus
Tartaarsaus
Tartaarsaus light
Zigeunersaus
Meer over sauzen in België
Wat te doen:
mix eidooiers, mosterd en wijnazijn in een kom
is dit eenmaal goed gemengd, doe er langzaam de olie bij, een paar dropjes tegelijk onder continue mixen. Op deze manier zal de mayo niet gaan schiften
niet alle olie hoeft gebruikt te worden; als er een dikke, romige massa ontstaat, is de mayo klaar
zout en peper naar smaak toevoegen en het is klaar om te serveren
Wat te doen:
mix heel de bubs door elkaar en laat het een uur/nacht rusten
lekker met frietjes.

Friet met Andalouse saus. Foto Wikipedia
Wat te doen:
meng alles en eet het met frietjes of gebruik het als dip.
Wat te doen:
mik alles, behalve zout en peper, in een kom en roer goed door elkaar
op smaak maken met zout en peper en minimaal 30 minuten in de koelkast zetten in een luchtdichte bak
​
voor pickles: zie het receptje onder de Bicky Burger saus
Wat te doen:
doe de zilveruitjes in een kom en giet er kokend water over zodat ze makkelijk te pellen zijn. Indien de zilveruitjes uit een potje komen, kun je dit proces negeren.
smelt een klontje boter in een pan en stoof de zilveruitjes met de bloemkool
voeg wat water toe
strooi bloem over de groenten en hussel ze door elkaar
dan suiker, currypoeder, kurkuma/koenjit en mosterd erbij doen en even meebakken
giet azijn en bouillon erbij, zamen met wat zout en de laurier
laat inkoken totdat het begint te binden. Zorg ervoor dat de zilveruitjes niet slap worden
haal de pan van het vuur en voeg de augurken toe
doe de bubs in potten en laat volledig afkoelen.
Wat te doen:
meng alle ingrediënten, proef en voeg eventueel zout en peper toe
in de koelkast afgesloten bewaren
cocktailsaus is een klassieker en wordt meestal op een zwik garnalen gekwakt. Het is, echter, ook lekker als dipsaus met rauwe groenten.
Wat te doen:
doe alle ingrediënten in een steelpan en breng aan de kook
dan het vuur laag door en 10-15 minuten laten sudderen
afgekoeld kan het in een luchtdichte bak gekoeld bewaard worden.
Wat te doen:
warm de olijfolie op en stoof de ui erin
doe currypoeder, gember, koriander, komijn en cayenne erbij, karameliseer met de suiker en goed roeren
dan de blikken tomaat en water toevoegen, alsook tijm, laurier en bouillonpoeder
roer dooreen en zet op een lager vuur
giet de wijnazijn erbij en laat voor de helft inkoken
laurier en tijm eruit halen en meng met een staafmixer
doe de (geweekte) gelatine of agar agar erbij en roer door de ketchup
2 uur laten rusten in de koelkast.

Curry ketchup. Foto Wikipedia
Wat te doen:
verhit de olie tot 100C en haal van het vuur af
doe onmiddellijk de kruiden erbij en roer om te smaak te laten intrekken
koel de olie af tot net boven kamertemperatuur en haal het dan door een zeef bedekt met keukenpapier
doe de ei, citroen/limoensap, mosterd, knoflook en de gezeefde olie in een blender en mix alles
hierna op smaak brengen met zout en peper
hoewel deze saus in België populair is, is het van origine Frans.
Wat te doen:
meng alles door elkaar en serveer met patatjes
Joppiesaus is niet Belgisch maar uitgevonden door Janyne de Jager oet Twente.
Wat te doen:
doe suiker en water in een pan en giet er een scheut water bij
op matig vuur aan de kook brengen. Niet roeren
doe uien, knoflook en verse tomaten in de blender, samen met de bliktomaten (met saus) en de tomatenpuree en mix tot een pulp
schep dit door de kokende karamel (suiker en water) hen en zodra de suiker begint te verkleuren, kan er geroerd worden
voeg kruidnagel, steranijs, korianderzaad en azijn toe en laat heel de bubs minimaal 20 minuten inkoken op matig vuur
zeef de ingekookte ketchup een paar keer en druk het daarbij met de bolle kant van een pollepel door de zeef tot alleen droge pulp achterblijft. Mik dit weg
breng de rode saus opnieuw aan de kook, proef of er zout mij moet en geef het met een maïzenapapje de gewenste dikte
afkoelen en gebruiken of afgesloten in de koeling bewaren.
Wat te doen:
olie in een steelpan en bak de ui op laag vuur glazig
kruiden toevoegen en samen met de tomatenpuree 2 minuten meebakken
dan tomatenblokjes, azijn, mosterd, zoetstof en zout toevoegen
20 minuten zachtjes pruttelen
pureer met een staafmixer en zeef eventueel om het extra fijn te krijgen
afkoelen en in een afgesloten bakje is het in de koelkast zo’n 3 weken houdbaar
wil je het langer bewaren dan kan het ingevroren worden, bv in een ijsblokjesvorm.
Mammoetsaus of mammouthsaus
Een zoete kruidige saus op basis van mayo, tomatenpuree, knoflook en uien. Ook wordt er vaak suiker of kerrie aan toegevoegd. Speel met deze ingrediënten totdat je de smaak hebt gevonden die bij jou past.
In België is deze saus voornamelijk te verkrijgen in frietkotten.
Boulets liégeois met appel en uienjus
Ingrediënten:
(vega)ballen
Saus:
2 el ongezouten boter
600 gr uien, gehakt
2 el bruine suiker
1 tl gedroogde tijm
2 el bloem
1 el rode wijnazijn
160 ml Luikse siroop of appel/perenstroop
700 ml bouillon
2 laurierblaadjes
zout en peper naar smaak
Konijnensaus
Ingrediënten:
70 gr uien, gehakt
50 gr suiker
50 ml witte azijn
300 gr Luikse siroop of appel/perenstroop
2 laurierblaadjes
700 ml lauw water
100 gr witte roux (mix van 50 gr boter en 50 gr bloem)
Uiensaus
Ingrediënten:
5 of 6 uien, in dunne reepjes gesneden
50 gr boter
300 ml bouillon, vers of van een blokje
2 el bloem/maïzena
zout, peper, nootmuskaat
een paar suikerklontjes cq theelepeltjes suiker
witte azijn
Samurai saus 1
Ingrediënten:
2 el mayonaise
1 tl harissa
1 tl tomatenpuree
Samurai saus 2
Ingrediënten:
200 ml mayonaise
2 el sambal oelek
1 el ketchup
1 tl citroensap
½ tl knoflookpoeder
zout en peper
Algerijnse saus
Ingrediënten:
100 gr uien, fijngehakt
2 el koriander, fijngehakt
1-2 knoflooktenen, geperst
240 ml mayonaise
1-2- el citroensap, naar smaak
3-6 el harissapasta (3 voor mild, 6 voor kruidig)
1½ el tomatenpuree
1 tl komijnpoeder
1 tl suiker
Tartaarsaus
Ingrediënten:
2 eieren, hardgekookt
1 sjalot, klein gesneden
10 gr peterselie, gesnipperd
10 gr bieslook, gesnipperd
5 gr dragon, jawel, ook gesnipperd
20 gr kleine zure augurken, gehakt
1 el kappertjes, gehakt
100 gr mayonaise
peper en zout
Tartaarsaus light
Ingrediënten:
¼ liter yogonaise (half mayo, half yoghurt)
1 tl mosterd
1 grote augurk of een paar kleintjes, fijn gehakt
1 lente ui, fijn gehakt
1 ei, hard gekookt en geprakt met vork
verse bieslook, fijn gehakt
Zigeunersaus
½ rode, groene en gele paprika, fijngehakt
1 ui, fijngehakt
1 knoflookteentje, geperst
5 el tomatenketchup
1 blikje tomatenpuree
200 ml bouillon
1 el azijn
2 el suiker
1 kl sambal
1 el maïzena, opgelost in water
25 gr zoetzure augurken, fijngehakt
Wat te doen:
bak de ballen in boter en zet ze opzij
voor het bakken kun je ze desgewenst door wat bloem halen
Saus:
doe de uien in het botervet dat is achtergebleven en bak ze op halfhoog vuur tot ze carameliseren
dan de bruine suiker en tijm toevoegen, roeren en een minuutje laten doorkoken
voeg de bloem toe en roer tot een egaal geheel
mik de stroop erbij alsook de azijn, en roer
bouillon en laurierblaadjes erbij en breng aan de kook
zodra het kookt het vuur kaag draaien en 25 minuten laten pruttelen
dan kunnen de ballen erin en 15 minuten langer op vuur laten staan om de ballen te verwarmen
serveer met pommes frites en Belgisch bier.
Wat te doen:
doe suiker en uien in een pan en karameliseer
voeg azijn toen en kook dit 2-3 minuten mee
dan de siroop/stroop erbij alsook het water en laat op laag pruttelen
na 30-35 minuten de roux toevoegen tot een romige saus
lekker met vega balletjes en frietjes.
Konijnensaus is een traditioneel Belgisch gerecht uit de Luikse keuken. Waarom de naam zo is, komt misschien omdat de balletjes stekend uit de saus op konijnenkontjes lijken. Of het werd vroeger met konijnenvet gemaakt. Geen idee, ik verzin ook maar wat voor de jeu.
Wat te doen:
boter in een grote pan en laat de uien langzaam smelten
doe er peper en zout bij
als de uien gesmolten en licht gekleurd zijn, met bloem/maïzena bestrooien
dit goed in het mengsel opnemen
langzaam (om klonteren te voorkomen) bouillon toevoegen, goed mengen en tegen het kookpunt aanbrengen
dan nootmuskaat, suiker(klontjes) en azijn erbij. Doe deze drie er stukje voor beetje bij totdat het de smaak heeft die jou aanstaat. Pas daarna zout en peper toevoegen
lekker met hete vegaballen.
Wat te doen:
mix alles in een kom en serveer met frietjes of kebab.
Wat te doen:
meng mayo, sambal en ketchup in een kom
voeg knoflook en wat citroensap toe (hoeveelheid naar eigen voorkeur)
roer tot een gladde massa en breng op smaak met peper en zout
smakelijk met frietjes of kebab.
Wat te doen:
alle ingrediënten in een kom mengen. Let daarbij op de citroensap en harissapasta. Van beiden kan naar smaak meer toegevoegd worden
hou wel in de gaten dat de saus pittiger wordt naarmate het langer rust
direct klaar voor gebruik maar beter als het eerst een uurtje in de koelkast staat
voor tacos, gyros, frietjes en alles wat je maar kunt dopen.
Wat te doen:
pel en plet de eieren en roer dit samen met de overige ingrediënten door de mayo
peper en zout naar smaak

Tartaarsaus, links onder. Foto Wikipedia
Wat te doen:
doe alles bij elkaar in een kom en meng het goed
voeg zout, peper, tabasco of citroen naar smaak toe.
Wat te doen:
doe alles in een pan en verwarm
zodra paprikas en ui zacht zijn, is de saus klaar.
Meer over sauzen in België
Veel sauzen in België hebben als basis mayonaise. Aangevuld met andere ingrediënten, ontstaat er in een mum van tijd een nieuwe saus. Alsvolgt aantal variaties op een thema:
Aïoli: knoflook mayonaise
Sauce andalouse: mayo met tomatenpuree en paprika
Sauce americaine: mayo met tomaten, kervel, uien, kappertjes, visbouillon en selderij
Bicky saus: mayo, witte kool, tarragon, komkommer, ui mosterd en dextrose. Aangezien de samenstelling van Bicky saus een goed bewaard geheim is, geef ik een andere variant mee: mayo, ketchup, ui, augurk, specerijen zoals paprika, peper en mosterd
Braziliaanse saus: mayo met gepureerde ananas, tomaten en kruiden
Curry mayonaise: mayo met kurkuma/koenjit, komijn, gember en chili pepers
Joppiesaus: mayo, kruiden, ui en kerriepoeder
Mammoetsaus: mayo met tomaten, ui, glucose, knoflook en sojasaus
Pepersaus: mayo of hete saus met zwarte peper
Sauce lapin: gemaakt van sirop de Liège of appel/perenstroop gekookt met rozijnen, uien, pruimen en kruidnagels
Sauce Riche: een roze saus op basis van tartar saus (voor Tartar saus zie verderop)
Samurai saus: mayo met Tunesische chili, kruiden, tomaten en paprika
Algérienne sauce: mayo met mosterd, sjalot, zwarte peper, azijn, chili pepers of harissa, en soms ook tomaten(saus), ansjovis of tafelzuur
Tartar sauce: een van origine Franse saus met mayo of aïoli als basis met een ruige consistentie vanwege dobbeltjes augurk of ander gedobbeld tafelzuur
Zigeuner saus: een van origine Duitse saus van tomaten, paprikapoeder en gehakte paprikas.
Klassieke sauzen:
Mayonaise: eidooier, olie, azijn en soms wat citroensap
Ketchup: tomatensaus, azijn en suiker
Cocktail: de luie versie is mayo en ketchup. Voor wat meer werk kan er tomatenpuree, Worcestershire saus, een eetlepel whiskey of cognac, zout, peper en tabasco bij gedaan worden
Tartar: mayo met een hint van chili, gehakte bieslook, peterselie, kervel, tarragon, kappertje en pepers
Andalusische: een typisch Belgische saus gebaseerd op mayo, tomaten, verschillende kruiden, knoflook, pepertjes en paprika
Amerikaanse: ondanks de naam is deze ontstaan in Frankrijk en gemaakt met uien, tomaten, witte wijn, een beetje cognac, zout, cayenne peper en boter
Barbecue: meng ketchup met wat kruiden, Dijon mosterd, een eetlepel witte azijn, citroensap en wat honing/agave
Exotische sauzen:
Samurai: niet Japans maar typisch Belgisch. Een mengeling van mayo, ketchup en harissa
Pickles/tafelzuur: een Belgisch feest met bloemkool, kleine augurken uitjes, honing/agave, witte azijn, kruiden, bloem, mosterd, gember, kurkuma/koenjit en suiker
Hawaii: het zusje van pickles: meng deze met mayo en verse kruiden
Braziliaans: tomaten, ananas en een subtiele mix van kruiden. Zolang het zoet en fruitig is, krijg je een lekker sausje bij je frietjes.
Sauzen 100% Brussels:
Dallas: ketchup, mayo en verse uien met chili poeder, tomatenpuree, paprika, rozemarijn, mosterd en eieren
Kermesse: mayo, saud van pickles/tafelzuur, kruiden en kurkuma/koenjit.
Tot zover de Belgische sauzen. Er zullen vast nog wel honderden variaties zijn, regionaal, landelijk en zelf van frietkot tot frietkot.
Hierboven staan in elk geval een aantal om de maaltijd, en de Vlaamse frieten, smakelijker te maken.
Recepten: chefsresource.com, foreignfork.com, koken.vt.be, cookingconnect.com, sofiedumont.be, thehungrybelgian.com, pariseater.com, kokerellen.be, cookingwithcurls.com, insanelygoodrecipes.com, lesptitsfouets.com, labonnecuisine.be, frenchfrimousse.com, cuisinons-tous.com, thefieryvegetarian.com, nibbledish.com

Foto: planetware.com

Foto: thetravelpockets.com

Bosnië en Herzegovina
Bosnië en Herzegovina hebben een mooie mix aan voedsel beïnvloed door de omringende Balkanlanden, Griekenland, Italië en het Turkije uit de Ottomaanse tijd. Sauzen zijn in de regel gemaakt met de natuurlijke sappen vanuit de fruit of groente die worden gebruikt. Typische ingrediënten voor gerechten zijn tomaten, aardappels, uien knoflook, paprika, komkommers, peentjes, kool en nog wat andere dingen. Ze houden van organisch voedsel dat van goede kwaliteit is.
De landelijke wijnen komen uit Herzegovina, waar het klimaat zich er meer toe leent om druiven weelderig te laten tieren, terwijl Bosnië bekend is om rakija, pruim of appelbrandewijn. En de mensen uit B&H zijn dol op stoofpotten. Ook daarvan komen een aantal op deze pagina terug.
Recepten
ÄŒorbast Pasulj, bonenstoofpot
Ajvar, rode pepersaus
Een * verwijst naar uitleg in “Prutteltips"
ÄŒorbast Pasulj, bonenstoofpot
Ingrediënten:
550 gr geweekte witte- of pintobonen
2 middelgrote uien, in blokjes
3 wortelen, in blokjes
2 laurierblaadjes
225 gr (vega)worstjes of (vega)spek
1 kleine tomaat of rode paprika, in grote stukken
zout, peper en vegeta of aromat naar smaak
roux
90 ml zonnebloemolie
3 knoflooktenen, geraspt
2 el bloem
1 el paprikapoeder
1 el vegeta/aromat
.jpg)
Pasulj. Foto Wikipedia
Ajvar, rode pepersaus
Ingrediënten:
3 rode paprikas
2 kleine aubergines
1 el olijfolie
sap van een halve citroen
1 tl zout
1 takje verse peterselie
Bosanski Lonac, stoofpot
Ingrediënten:
500 gr rundvlees of het equivalent in vegastukken of geprepareerde sojabrokken*
2 rode uien
3 knoflooktenen
3 wortelen
3 aardappelen
¼ kool, wit of spits
1 tl paprikapoeder
2 tomaten of 1 el tomatenpuree
1 kopje erwten naar wens
2 laurierblaadjes
zout, peper, chilipeper naar smaak
1 el olie
500 ml water of bouillon
Ćufte, Bosnische ballen in saus
Ingrediënten:
Voor de Ćufte:
300 gr (vega)gehakt
1 snee (oud)brood geweekt in melk
1 ei
2 knoflooktenen, geperst
1 tl mosterd
zout en peper naar smaak
2 el witte bloem
100 ml (zonnebloem)olie
​
Voor de saus:
1 gele ui, klein gesneden
2 knoflooktenen, geperst
2 el witte bloem
200 ml tomatensaus
350 ml lauw water
1 el zoete paprikapoeder
1 el peterselie, fijn gesneden
1 el basilicum, fijn gesneden
1 tl suiker
zout en peper naar smaak
Balkan Sataraš, paprika, ui en tomatenstoof
Ingrediënten:
2 uien, gehakt
420 gr zoete paprikas, gehakt
840 gr rijpe tomaten, gehakt
120 ml olijfolie
knoflook (geperst), zout en peper naar smaak
½ tl vegeta of aromat, indien gewenst
Yoghurt saus met Bosnische vegetarische ballen
Ingrediënten:
210 gr gedroogde bruine of groene linzen
720 ml bouillon of water
105 gr fijne bulgur
210 gr walnoten, licht geroosterd en fijn gehakt
1 grote gele ui, fijn gehakt
3 knoflooktenen, geperst
1 el olijfolie plus extra voor het bakken
1 tl gerookte paprikapoeder
½ tl komijnpoeder
¼ tl gedroogde munt, optioneel maar wel aan te raden
105 gr verse peterselie, fijn gehakt
50 gr bloem plus 2 eetlepels extra voor de saus
1 ei, geklopt of flax ei voor veganisten
1 tl zout
½ tl zwarte peper
720 ml Griekse yoghurt
1 eidooier voor de saus
50 gr verse munt, fijn gehakt voor saus en decoratie
2 el ongezouten boter of olijfolie
1 tl zoete paprikapoeder

Tuin van Tyrdos Klooster, nabij de stad Trebinje, waar men al sinds de 15e eeuw wijn produceert.
Recepten: thebalkanhostess.com, jesseatsandtravels.com, bosanskikuhar.ba, travelfoodatlas.com, flavor365.com

Bosanski Lonac, stoofpot
Ćufte, Bosnische ballen in saus
Balkan Sataraš, paprika, ui en tomatenstoof
Yoghurt saus met Bosnische vegetarische ballen
Wat te doen:
doe de geweekte bonen in een soeppan en voeg water toe
breng aan de kook en laat de bonen 20 minuten pruttelen onder af en toe roeren
na 20 minuten de bonen afgieten, vers water bij de bonen doen, op middelmatig vuur zetten en uien, wortelen, laurierbladen, tomaten/paprika toevoegen alsook 1 el zout, ½ tl zwarte peper en 1 el vegeta/aromat
voeg ook het (vega)vlees naar keuze toe
40-45 minuten op middelhoog vuur laten staan en af en toe roeren zodat niets aan de bodem blijft plakken
het waterniveau zal zakken dus water toevoegen is nodig, niet meer dan twee kopjes tegelijk
zijn de bonen gaar, zet het vuur lager en hou een bubbel aan in de pan
proeven en eventueel kruiden toevoegen
maak de zaprška (roux):
verhit de olie in een steelpan totdat het warm is maar niet rookt, pakweg 1-2 minuten, voeg de knoflook toe en bak dit 30 seconden
dan de bloem erbij en roeren zodat er geen klontjes zijn, ook zo’n 30 seconden
paprikapoeder toevoegen, goed roeren, en de pan van het vuur halen
giet voorzichtig deze mix in de bonenstoof onder onafgebroken snel roeren
het zal pruttelen en sissen zodra de olie het water raakt, maar dat is normaal
is alles door elkaar, roer en weer proeven of er nog wat kruiden bij moeten
5 minuten op laag vuur laten doorkoken en dan van de warmtebron afhalen en eten.
Wat te doen:
rooster de hele paprikas en aubergines op twee kleine bakplaten (voor het geval eentje sneller roostert dan de ander). Als de huid op crêpepapier lijkt, zijn ze klaar -pakweg 30 minuten
doe ze apart in twee kommen en dek ze 10 minuten af met folie
haal de huid van de paprika, voorzichtig want het kan nog warm zijn, en lepel de zaadjes eruit. De rest kan in de blender
halveer de aubergine, haal het vlees eruit en doe eveneens in de blender
voeg olijfolie, citroensap, knoflook en zout toe en blendeer totdat het de gewenste consistentie heeft -dit is puur naar smaak
in een afgesloten bak kan het een week in de koelkast gehouden worden, maar invriezen kan ook (drie maanden houdbaar)
ajvar is een saus dat typerend is voor de Balkan en smaak lekker bij kebabs of als saus bij pasta.
Wat te doen:
snij het (vega)vlees en de groenten in grote stukken
leg (vega)vlees en groenten om en om in een diepe pan
voeg zout, peper, chili, laurier en olie toe en voeg water/bouillon toe totdat alles bedekt is
deksel erop en op laag vuur zo’n 2 tot 3 uur koken totdat alles gaar is
serveer warm met brood erbij.

Bosanski Lonac.
Foto: velikakuhinja.com
Wat te doen:
meng met de hand (vega)gehakt, brood, ei, knoflook, mosterd, zout en peper in een kom tot het goed gemengd is en draai er kleine ballen van
dit is het moment waarop ze de koelkast in kunnen voor later (2 dagen houdbaar) of mik ze in de vriezer waar ze 2 maanden goed blijven
verder met het recept: doe wat bloem op een bord en leg daar de ballen op
liggen alle ballen op het bord, strooi bloem eroverheen en ook aan de zijkanten ervan zodat ze helemaal bedekt zijn
bak ze in de olie totdat ze mooi bruin zijn en haal ze uit de pan en zet het vuur lager
als de ballen op het aanrecht liggen, begin aan de saus door ui en knoflook in de pan te doen, indien nodig een eetlepel water erbij
zodra de uien glanzen langzaam de bloem toevoegen en 1-2 minuten roeren
dan tomatensaus, water, kruiden en specerijen erbij en roeren totdat alles geïntegreerd is
dan de ballen in de saus doen en nog zo’n 5 minuten laten sudderen.
Wat te doen:
doe olie in een pan en sauteer de uien op middelhoog vuur totdat ze zacht en glanzend zijn
paprikas erbij en 10 minuten met de ui bakken op zacht vuur; de ui mag niet bruin worden
als knoflook gewenst is, is dit het juiste moment om bij de ui en paprika te doen en 2 minuten laten meebakken waarna de tomaten erbij kunnen
deksel op de pan en met het vuur zo laag mogelijk de Sataraš zo’n 30 minuten laten pruttelen
af en toe effies kijken of het niet aanbrandt en roer het meteen ook door
Sataraš is een traditionele stoofpot in de Balkan.
Wat te doen:
was de linzen en breng ze in bouillon/water aan de kook, laat 20-25 minuten pruttelen en giet af
doe de bulgur in een kom en giet er 120 ml hete bouillon/water overheen
dek af en laat 10 minuten rusten waarna het luchtig kan worden geroerd met een vork
zet een grote pan op halfhoog vuur en doe er 1 eetlepel olijfolie in
voeg ui toe en bak deze 5-7 minuten totdat er een glans verschijnt, voeg dan de knoflook, paprikapoeder, komijn en gedroogde munt toe en kook nog 1-2 minuten
voor de ballen: pak een grote mengkom erbij en doe de gare linzen, de bulgur, het gesauteerde uienmengsel, walnoten en verse peterselie erin
voeg de bloem toe, het geklutste ei, zout en peper toe en meng alles met de hand totdat het goed genoeg is om ballen van te draaien
er kunnen zo’n 20-25 ballen uit deze hoeveelheid gehaald worden
doe 2-3 eetlepels olijfolie in een pan op middelhoog vuur en leg de ballen erin
niet proppen, aub; dan maar in twee keer bakken
ze zijn in 5-7 minuten klaar, draai ze af en toe en bak ze goudbruin
leg de ballen op een bord met keukenpapier om het overtollige vet te laten verdwijnen
voor de yoghurtsaus: doe de yoghurt, de 2 overgebleven lepels bloem en eidooier in een steelpan op middelhoog vuur en mix het totdat het gelijkmatig glad is
zet het vuur lager en voeg langzaam 120 ml heet (niet kokend) water toe of als er kookvocht van de linzen over is, mik dat erbij, onder onafgebroken roeren
breng het tot een voorzichtig kokend pruttelpotje
het zal nu snel dik worden dus blijf roeren
wordt het te dik, voeg dan éen eetlepel water tegelijk toe totdat het de gewenste dikte heeft
haal van het vuur af en doe de gehakte muntblaadjes erin
dan de balletjes toevoegen en zorgen dat ze helemaal met de saus bedekt zijn
voor de finale: smelt de boter/olijfolie op middelhoog vuur en voeg de paprikapoeder toe
roer tot er een heerlijke aroma ontstaat en het een mooie rode kleur krijgt; dit duurt pakweg 30 seconden
alles klaar: doe de ballen met saus in individuele bakjes en drup het boter/olie mengsel er overheen
garneer met verse munt en serveer met knapperig brood, rijst of een eenvoudige groene salade

Bulgarije
De Bulgaarse keuken deelt karakteristieken met de andere landen in de Balkan alsook veel invloeden vanuit het Ottoman tijdperk. Gerechten als moussaka (een smaakvol alternatief op de bekende Griekse versie), gyuvetch (een stoofje met tomaten en paprikas), kyufte (gehaktbal met ui, knoflook en peterselie), baklava (voor liefhebbers van zoet), Ayran (een yoghurt drank met water en zout, en een persoonlijk favoriet van mijzelf) en shish kebab (vlees en groentespiesjes met Bulgaarse kruiden) zijn ook elders te vinden. De Bulgaarse kooktradities geven aan deze schotels, echter, een persoonlijke draai, die varieert van de overige Balkan landen.
In Bulgarije worden salades in de regel als voorgerecht gebruikt. Daarnaast wordt veel nadruk gelegd op melkproducten, wijnen en andere alcoholische dranken, zoals bijvoorbeeld rakia.
Wat deze keuken ook veel heeft, is een variatie aan soepen, zoals tarator, een koude versie soep, en pasteitjes, pita en een grote verscheidenheid in börek.
Recepten
Lutenitsa
Kyopolou, aubergine-paprika spread
Podluchen, yoghurt saus
Een * verwijst naar uitleg in “Prutteltips"
Lutenitsa
Ingrediënten:
15 middelgrote rode paprikas
8-10 tomaten, goed gerijpt
1 aubergine
60 ml (zonnebloem)olie
1 ui
4 wortels, gekookt
1 el zout
½ el suiker
Kyopolou, aubergine-paprika spread
Ingrediënten:
700 gr aubergine
2 groene paprikas
2 el olijfolie
2 stevige, rijpe roma tomaten
3 el verse peterselie, gehakt
2 knoflooktenen
2 el rode wijnazijn
¾ tl zout
Podluchen, yoghurt saus
Ingrediënten:
2 knoflooktenen, geperst
240 ml yoghurt
1 el citroensap
zout en peper naar smaak
1 el verse dille, gehakt
1 el verse munt, gehakt
Mayonaise
Ingrediënten:
1 groot ei
1 el mosterd
1 el witte wijnazijn
¼ tl zout
240 ml (zonnebloem)olie
Boter
Ingrediënten:
slagroom
zout
glazen pot met deksel
Yoghurt saus, traditioneel gerecht met courgette
Dit gerecht heeft een bak- alsook een ovenmethode. Beiden zijn hieronder beschreven.
​
Ingrediënten:
3 middelgrote courgettes, in rondjes of reepjes gesneden, niet dikker dan ½ cm
3 el (zonnebloem)olie om te bakken, of olijfolie voor in de oven
400 gr Bulgaarse of gewone yoghurt
3 knoflooktenen, geperst
1 bosjes verse dille, fijn gesneden
2 el olijfolie voor de saus
1 tl zout
1 tl zwarte peper


Mayonaise
Boter
Yoghurt saus, traditioneel gerecht met courgette
Tarator
Kavarma
Katak
Wat te doen:
was alle groenten, grill de paprikas 1 uur in een voorverwarmde over op 200C
draai ze om alles te grillen en zet ze na een uur in een kom met een deksel erop
snij de aubergine alsook de tomaten met een X op de boven- en onderzijde en plaats ze op een bakblik met bakpapier in de oven op 200C
bak ze 1 uur en laat ze een paar uur rusten. Hierna kan de vel er makkelijk afgehaald worden
dan all ingrediënten in de blender, goed swizzen en daar in een pan lepelen
kook het mengsel 2 uur op middelmatig vuur, af en toe roeren
eenmaal klaar dan in een glazen pot met deksel in de koelkast bewaren
dit is een goed mengsel voor dips of als kruid bij andere gerechten.
Wat te doen:
grill de paprikas en aubergine, haal het vel eraf en laat 10 minuten in een afgedekte kom afkoelen
gebruik een keukenmachine of vork om beiden te pureren
voeg langzaam de olijfolie toe, meng het goed zodat het een puree wordt
voeg de overige ingrediënten toe, maak het af met zout en peper en serveer met brood
deze spread wordt in Bulgarije gebruikt als voorgerecht op een stukje brood of als bijgerecht.
Wat te doen:
doe yoghurt, citroensap, knoflook, dille en munt in een kom en meng goed dooreen
zout en peper naar smaak erbij en gebruik extra citroensap of knoflook naar smaak
laat de saus minimaal 30 minuten in de koelkast rusten om de smaken samen te laten komen
serveer de saus als een dipje voor groente en vlees of als saladedressing.
Wat te doen:
doe het ei in de blender/keukenmachine en mix zo’n 20 seconden
voeg hierna mosterd, azijn en zout toe en mix nogmaals 20 seconden
schraap alles van de wand af, laat blender/keukenmachine op de laagste stand staan en giet in een dun straaltje de olie erbij zodat het mengsel langzaam dikker wordt
schraap nogmaals de wanden schoon en mix het 10 seconden op een hogere stand
naar smaak extra zout of azijn toevoegen.
Wat te doen:
giet de room tot halverwege in de pot en doe er een beetje zout bij
deksel erop en 20 minuten schudden totdat de karnemelk zich van de boter scheidt
giet de karnemelk in een kom maak met de handen een bal van de boter
hou deze bal boter onder de koude kraan totdat het water schoon blijft en bewaar de boter in de koelkast
de karnemelk kan weggemikt of voor iets anders gebruikt worden.
Wat te doen:
Courgette uit de pan:
sprenkel zout over de courgette en laat het 10 minuten rusten op wat vocht kwijt te raken
dep het droog met keukenpapier
verhit de zonnebloemolie in een koekenpan op middelhoog en bak de courgette met beetjes tegelijk totdat ze goudbruin zijn
hierna op keukenpapier leggen om de overtollige olie weg te werken
Courgette uit de oven:
verwarm de oven voor op 200C
leg de rondjes of reepjes courgette in een met bakpapier bedekte bakblik
sprenkel olijfolie eroverheen, alsook zout en peper
zorg ervoor dat alle stukjes bedekt zijn
bak de courgette 20-25 minuten, halverwege omdraaien, zodat alles goud en krokant wordt
Yoghurtsaus:
meng yoghurt, knoflook, dille, olijfolie, zout en peper in een kom
goed roeren om de smaken goed samen te laten komen
pas de kruiderij desgewenst naar smaak aan
leg de courgette op een serveerschaal, druppel de yoghurtsaus erover of geef het als een dipsausje er apart bij.
Yoghurtsaus. Foto: donnacaramella.be
Tarator
Ingrediënten:
1 grote of 2 middelgrote komkommers, in dobbeltjes en geschild indien gewenst
700 ml yoghurt (Bulgaars of Grieks) of zure melk
240-480 ml water
2 knoflooktenen
4 el walnoten, fijngehakt
zout naar smaak
2 el olijfolie
2 el verse dille, gehakt
Kavarma
Ingrediënten:
700 gr varkensvlees of equivalent in vega, bv geprepareerde sojabrokjes*
1 ui, stukjes
4 preien, alleen het wit, in schijfjes gesneden
5 middelgrote champignons, gesneden
2 wortelen, gesneden
1 rode paprika, stukjes
2 middelgrote tomaten, gehakt
120 ml witte wijn
120 ml zonnebloemolie
½ tl komijnpoeder
½ tl oregano poeder
2 laurierbladen
zout en peper naar smaak
Katak
Ingrediënten:
2 rode paprikas
400 ml yoghurt
200 gr Bulgaarse feta kaas
2 knoflooktenen, geperst
½ tl paprikapoeder
1 tl zonnebloemolie
zout
Wat te doen:
doe de komkommerblokjes samen met de dille in een kom en meng deze twee
voeg walnoten en knoflook toe, mix het en giet daarna de yoghurt er overheen met naar eigen keuze een hoeveelheid water erbij
zout naar smaak, vervolgens de olijfolie toevoegen en goed dooreen roeren
zet de tarator minimaal 30 minuten in de koelkast voor opdienen.
Wat te doen:
kruid de blokjes (vega)vlees met zout en peper, komijn en oregano
zet een braadpan op het vuur met 60 ml zonnebloemolie en bruin het (vega)vlees
dan de wijn erbij, het vuur lager zetten en de bubs 5 minuten laten pruttelen
zet opzij
sauteer 4-5 minuten op middelhoog vuur de uien, knoflook, wortelen en champignons in de overige 60 ml olie
voeg 120 ml water toe en kook het zo’n 10 minuten
doe de tomaten erbij en laat 5 minuten rustig pruttelen zodat het vocht verdampt
giet alles in een aarden pot en doe de prei erbij
verwarm de oven voor op 250C
doe het deksel op de pot en plaats het 3 uur in de oven
mocht je geen oven willen gebruiken, doe het dan in een slow cooker
serveren met warm brood.​
Wat te doen:
was en grill de paprikas op vuur of in de oven, schil ze en zet ze opzij in een kom
voeg de knoflook toe
mix in een andere kom de yoghurt met de feta
voeg paprikapoeder, zout en zonnebloemolie toe alsook de knoflook-gegrillde paprika mix
meng alles goed door elkaar
garneer met verse peterselie en serveer met brood.
Recepten: thebalkanrecipes.com, nibbledish.com, inventedrecipes.com, bulgariancooking.com, guidebg.com, fifteen.net

Foto: viator.com

Denemarken
Denemarken, het land van het smørrebrød en persillesovs, Carlsberg en Tuborg, en tevens het land dat door gastronomen en nutritionisten vervloekt wordt. Waarom? Omdat de mensen in Denemarken genieten van hun eten. Volgens voedingsdeskundigen zouden de Denen minder vlees, vet en suiker moeten eten en meer rauwe groenten. De Deense reactie hierop is: nah.
Op de lijst van gelukkigste landen in de wereld staat Denemarken op de tweede plaats, na de Finnen. Ook leven de mensen hier langer dan in de meeste andere landen dus er is iets daar wat de Denen goed doen. Niet naar gastronomen en voedingsdeskundigen luisteren is daar een perfect voorbeeld van.
Voor eters die een toefje caviaar als het summum van geluk zien en hiervoor grof geld neertellen, is de eerlijke Deense keuken naar alle waarschijnlijkheid niet aantrekkelijk. De rest van de mensheid zal zich goed in deze cuisine kunnen vinden: eerlijk eten, geen ladidah geleuter over hoe je rijst moet koken en waarom je geen margarine mag gebruiken, maar gewoon eten zoals het bedoeld is: lekker en om van te genieten.
En niet de kazen vergeten: de Deense blauwe is éen van de zaligste en smeuïgste onder de blauwe kazen die op deze aardbol te vinden is. Oh, en de sauzen, veel sauzen, heerlijke sauzen.
Recepten
Remoulade saus, makkelijk en Deens
Remoulade saus, een andere versie
Persillesovs, peterseliesaus
Deense saus
Bearnaisesaus
Velotésaus met kappertjes en citroen
Pizzasaus
Brun sovs, Deense jus

Tartarsaus op Deense wijze
Peberrodssovs, mierikswortelsaus
Hjemmelavet ketchup, zelfgemaakte ketchup
Mayonaise
Kogt trosk med sennepssauce, kabeljauw in mosterdsaus
Pepersaus
Whiskeysaus
Hvid sovs, blanke saus
Bruine saus met (vega)steak sandwich
Kirsebærsauce met Risalamand, kersensaus met rijstpudding
Een * verwijst naar uitleg in “Prutteltips"
Remoulade saus, makkelijk en Deens
Ingrediënten:
120 ml mayonaise
2 el skyr of Griekse yoghurt
1 tl Dijon mosterd
1 el kappertjes, niet te fijn gehakt
2 el augurken, gehakt
1 el sjalotjes, fijn gehakt
2 el peterselie, gehakt
1 tl kerriepoeder
Remoulade saus, een andere versie
Ingrediënten:
4 el mayonaise
2 el zure room
1½ tl mosterd
1 wortel, middelmaat en geraspt
¼ appel, fijngehakt of geraspt
1-2 augurken, fijngehakt of geraspt
1 bosui, fijngehakt; een stukje fijngehakte rode ui is ook prima
beetje citroensap
koenjit/kurkuma om kleur aan de saus te geven
1 tl suiker
zout en peper naar smaak
Persillesovs, peterseliesaus
Een klassieke Deense saus die in vele gerechten gebruikt wordt en eenvoudig te maken is. Het grootste verschil tussen deze saus en de klassieke blanke saus is dat er hier melk gebruikt wordt.
Ingrediënten:
50 gr ongezouten boter
50 gr bloem
400 ml (halfvolle)melk
4 peterselietakjes, fijngehakt, de harde steeltjes verwijderd
zout naar smaak
Deense saus
Hoe de Deense saus is ontstaan, is niet bekend. Het vermoeden is dat het inspiratie heeft getrokken uit de Franse keuken. Het lijkt op een béchamel maar met extra smaak zoals mosterd en Worcestershire saus. Het is een populaire saus in de Deense keuken.
Ingrediënten:
boter
bloem
melk
mosterd
Worcestershire saus
zout
Bearnaisesaus
Ingrediënten:
¾ dl witte wijnazijn
¾ dl water
2 sjalotjes, fijngehakt
6 sprieten dragon
4 eidooiers
250 gr boter
citroensap
zout en peper

Bearnaisesaus.
Foto: frederikkewaerens.dk
Wat te doen:
alle ingrediënten in een kom en roer om de smaken dooreen te krijgen
in een afgesloten bak 2 dagen in de koelkast houdbaar
NB zout toevoegen is onnodig vanwege de combo mayo, augurk en kappers. Wil je toch iets extras erin doen proef dan eerst
deze saus is heerlijk op hot dogs en smørrebrød.
Wat te doen:
probeer het sap uit de groente en fruit te persen, zodat de saus niet te dun wordt, door ze op keukenpapier te leggen
combineer mayo, zure room, mosterd en de groente/fruitmix en het kneepje citroensap in een kom
voeg vervolgens koenjit/kurkuma toe totdat de saus geel wordt naar wens. Als je dit nu in de koeling laat rusten, wordt de kleur dieper
suiker, zout en peper, desgewenst, toevoegen
proef en doe er eventueel meer kruiden naar smaak bij
lekker over fiskefrikadeller of als sausje bij alles wat je wenst
in de koelkast 3 tot 4 dagen houdbaar.
Wat te doen:
zet een pan op halfhoog vuur en mik de bloem erin
laat een paar minuten staan maar niet te lang, anders wordt het geen blanke saus
voeg de boter in dobbeltjes toe en laat het smelten
meng met de bloem en voeg dan beetje voor beetje de melk toe, niet teveel melk tegelijk
maak er een gladde saus van en voeg de resterende melk toe
laten pruttelen op middelhoog vuur en doe de peterselie erbij
beetje zout en voila.
Wat te doen:
boter in een steelpan op een middelhoog vuurtje smelten
bloem erbij en klop het met een garde tot een gladde roux
giet de melk langzaam toe, blijf kloppen totdat het mengsel dikker wordt
dan de mosterd, Worcestershire saus en mosterd erbij
combineer alles met de garde
onmiddellijk serveren of in een luchtdik bakje in de koelkast bewaren
in de regel wordt dit geserveerd bij varkensvlees maar het kan ook met groenten, aardappels of pasta, of als een dipje.
​
Variaties op de Deense saus:
dat zijn er vele als je uitgaat van een persoonlijke voorkeur en/of waarmee je het wilt eten. Soms komt er mierikswortel bij en citroensap, of dille. Ook verschillende soorten mosterd worden gebruikt. Probeer het en maak er een persoonlijk sausje van.
Wat te doen:
knijp de dragonblaadjes fijn, hak ze en zet apart
doe de stelen van de dragon in een pan met water, azijn en de sjalotjes
voeg zout en peper toe en kook totdat er pakweg de helft van de vloeistof overblijft
zeef het en doe alleen de vloeistof terug in de pan
pak een andere pan en smelt daar de boter in totdat deze splijt in boter en wei
giet de geklaarde boter in een kommetje en gooi het bezinksel weg
zet de pan met de (dragon)vloeistof op laag vuur, voeg de eidooiers toe en klop tot het schuimig is en indikt
zet het dan op een heel laag vuurtje en voeg onder kloppen een beetje geklaarde boter toe
als dit door de eidooiers wordt opgenomen, kan de boter in een dun stroompje erbij gegoten worden, wel blijven kloppen
is dit éen geheel dan kan de saus op smaak gebracht worden met de citroensap, zout, peper en de gehakte dragonblaadjes
lekker met frietjes of op een burger.
Velotésaus met kappertjes en citroen
Ingrediënten:
2 el boter
2 el tarwebloem
4 dl bouillon
1 citroen, het sap ervan
2 el kappertjes
zout en peper
Pizzasaus
Ingrediënten:
1 el olijfolie
½ ui, fijngesnipperd
1 knoflook, geperst
3 el tomatenpuree of passata
½ tl oregano
½ tl basilicum
1 blik gehakte tomaten
zout en peper
Brun sovs, Deense jus
Ingrediënten:
4 el boter
4 el bloem
3 el sherry
3 el witte azijn
720 ml bouillon
zout en peper naar smaak
Wat te doen:
smelt de boter, klop de bloem erdoor en voeg geleidelijk de bouillon toe
klop goed om de juiste consistentie te bereiken
dan de kappertjes erbij en de saus 5 minuten laten pruttelen.
Wat te doen:
fruit ui en knoflook een paar minuten in de olie op middelhoog vuur
voeg de tomatenpuree/passata toe alsook de oregano en basilicum en laat dit 3 minuten meekoken
vervolgens de bliktomaten erbij en tenminste 10 minuten laten sudderen op middelhoog vuur
breng op smaak met zout en peper en laat afkoelen voor het gebruik.
Wat te doen:
smelt de boter in een pan op laag vuur en doe de bloem erbij voor een roux
voeg al roerende de helft van de bouillon toe en zorg ervoor dat het niet klontert
meng de azijn in de achtergebleven bouillon en voeg dit langzaam aan de roux toe zodat de smaak gelijkmatig verdeeld wordt
laat de jus 5 minuten pruttelen, voeg zout en peper toe en laat nog 10 minuten verder sudderen
de sherry pas op het allerlaatst toevoegen zodat de alcohol niet weggebrand wordt en er genoeg smaak blijft hangen
haal de jus van de warmtebron af en 4-5 minuten laten staan voor gebruik.
Tartarsaus op Deense wijze
Ingrediënten:
240 ml mayonaise
2 el augurken, fijngehakt
1 el kappertjes
1 el sjalotten, fijngehakt
1 el citroensap
1 el peterselie, fijngehakt
Peberrodssovs, mierikswortelsaus
Ingrediënten:
1 el boter
1 el bloem
3 dl soep/bouillon
1 dl room
zout en peper
50 gr mierikswortel, geraspt
Hjemmelavet ketchup, zelfgemaakte ketchup
Ingrediënten;
800 gr gehakte tomaten, polpa of passata
2 el tomatenpuree
¾ dl appelcider azijn
80 gr bruine suiker
1 ui, fijngesnipperd
1 knoflook, fijngehakt
1 tl zout
¼ tl peper
1 mespuntje komijnpoeder
1 mespuntje kruidnagelpoeder
1 mespuntje kaneel
2 el olie
Mayonaise
Ingrediënten:
2 eidooiers
1 el Dijon mosterd
1 tl witte wijnazijn
1 dl (koolzaad)olie
sap van een halve citroen
zout en peper naar smaak
Kogt trosk med sennepssauce, kabeljauw in mosterdsaus
Ingrediënten:
4 kabeljauwfilets of vega alternatief zoals geprepareerde sojasteaks*
1 ui, in (halve) ringen gesneden
1 wortel, gesneden
1 laurierblad
5 hele peperkorrels
zout naar smaak
Voor de mosterdsaus:
2 el boter
2 el bloem
240 ml bouillon of water
2 el Dijon mosterd
zout en peper naar smaak
verse peterselie voor garnering, optioneel
Pepersaus
Ingrediënten:
50 gr bananensjalot, fijngehakt
2 el Madagascar peperkorrels*, grof gehakt
1 dl cognac
500 ml bouillon
250 ml slagroom
1 tl grof zout
2 el maïzena of ander verdikkingsmiddel
versgemalen roze peperkorrels voor garnering
​
Whiskeysaus
Ingrediënten:
75 gr boter
2 el tomatenpuree
1 tl suiker
3-4 el whiskey (of naar smaak)
1 dl bouillon
1 handje tijm, fijngehakt
2 dl slagroom
zout en peper
Hvid sovs, blanke saus
Ingrediënten:
2 el bloem
4 dl melk
3-4- takjes gemengde kruiden (tijm, peterselie, kervel, dragon enz), grofgehakt
1 laurierblad
5-6 hele peperkorrels
½ ui, ongesneden
1 kruidnagel
20 gr boter
zout en peper
Bruine saus met (vega)steak sandwich
Ingrediënten:
voor de steaks:
500 gr (vega)gehakt
zout en peper
olie om te bakken
voor de saus:
500 ml bouillon
1 tl Dijon mosterd
1 el ketchup
1 el Worcestershire saus
zout en peper
1-2- dl crème fraiche
Kirsebærsauce met Risalamande, rijstpudding met kersensaus
Voor zomaar tussendoor of als tractatie tijdens de kerst.
Ingrediënten:
voor de pudding:
300 ml water
210 gr witte rijst, lange korrel
1080 ml melk
2 tl vanille
420 gr blanke amandelen
1 amandel, heel
360 ml slagroom
4 el suiker
1 vanille stokje
voor de kersensaus:
425 gr kersen op siroop
1 el maïzena
water
Recepten: true-north-kitchen.com, skandibaking.com, kimboscomfortkitchen.com, chefreader.com, arla.dk, danishcrown.com, scandification.com, madensverden.dk, gourministeriet.dk, menuboxen.dk, hurtigmums.dk, scandinavtoday.blogspot.com

Madagascar peperkorrels
Wat te doen:
meng alle ingrediënten in een kom en kruid ze met zout en peper naar smaak.
Variaties: mosterd, mierikswortel of zure room kunnen worden toegevoegd en dille kan gebruikt worden in plaat van peterselie. Je kunt ook zoete augurkjes gebruiken in plaats van de gewone.
Wat te doen:
doe de boter in een steelpan en laat smelten
dan de bloem toevoegen en door de boter kloppen en laat bakken
geleidelijk de soep/bouillon door het baksel mengen tot de geschikte consistentie
vervolgens de room erdoor en laat 5 minuten sudderen
breng op smaak met zout en peper en haal de pan van het vuur
spatel de mierikswortel door de saus en proef of er meer bij moet
NB na het toevoegen van de mierikswortel mag de saus niet meer gekookt worden.
Wat te doen:
verhit olie in een pan en fruit de ui en knoflook glazig
voeg tomatenpuree en kruiden toe, behalve zout en peper, en bak een paar minuten
giet de appelciderazijn erover, laat opwarmen, dan de tomaten, bruine suiker, zout en peper toevoegen
laat heel de bubs op halfhoog vuur zo’n 1½-2 uur sudderen, deksel schuin op de pan
hierna de ketchup in de blender tot een gladde massa mixen
proef of er kruiden bij moeten, hierbij rekening houdend dat afkoeling de smaken versterkt
afgekoeld en afgesloten in de koelkast is dit een week houdbaar.
Wat te doen:
zorg ervoor dat alle ingrediënten op kamertemperatuur zijn
doe de eidooiers, mosterd en wijnazijn in een keukenmachine/blender en meng door elkaar
voeg vervolgens in een dun straaltjes onder voortdurend kloppen de olie toe
meng het tot een smeuïg geheel
dan de citroen er doorheen mixen alsook zout en peper.
Wat te doen:
doe voldoende water in een grote pan om de (vega)filets te bedekken
vervolgens uienringen, wortel, laurierblad, peperkorrels en zout toevoegen en aan de sudder brengen op middelhoog vuur
de (vega)filets erin doen en zo’n 8-10 minuten laten pocheren
in een aparte steelpan de boter laten smelten op middelhoog vuur
voeg bloem toe en maak een roux
giet langzaam bouillon/water hierbij onder constant kloppen, om klonteren te voorkomen, totdat de saus dikker wordt
voeg mosterd toe en zout en peper naar smaak
om te serveren leg je een (vega)filet op elk bord en druppel de mosterdsaus er overheen, eventueel met verse peterselie garneren.

Kogt trosk med sennepssauce
Foto: gourministeriet.dk
Wat te doen:
ui en peperkorrels in een hete, droge pan doen en 30 seconden roerend op middelhoog vuur bakken
voeg cognac toe en laat dit al roerende verdampen
vervolgens de bouillon erbij doen en tot de helft laten reduceren
daarna room en zout toevoegen en de saus aan de kook brengen
hierna van het vuur afhalen en het sausverdikkingsmiddel er doorheen kloppen, waarna het weer 1 minuut op het vuur terug kan
de saus heel heet serveren, gegarneerd met roze peper.
Wat te doen:
smelt boter in een pan en roer de tomatenpuree er doorheen
voeg wat suiker toe en laat 3 minuten sudderen
dan whiskey en bouillon erbij, alsook tijm en slagroom en 5 minuten op laag vuur laten koken zodat de saus samenkomt en glad van structuur wordt
breng de saus op smaak met zout en peper en eventueel Worcestershire saus.
Wat te doen:
doe bloem in een steelpan en roer de melk elk doorheen
pak een theefilter en stop de kruiden, laurier en peperkorrels hierin en voeg toe aan de melk
steek de kruidnagel in de ui en plaats ook dit in de melk
breng al roerende aan de kook en als de saus kookt, de boter toevoegen
10 minuten roerend op laag vuur laten koken totdat de bloemsmaak is verdwenen
dan theefilter en ui eruit en de saus op smaak brengen met peper en zout.
voor het broodje:
burgerbroodjes, remoulade, ketchup, mosterd, geroosterde uien, rauwe uien, komkommers
Wat te doen:
het (vega)gehakt kruiden met zout en peper, of kruidt het naar eigen smaak, en vorm er steaks/burgers van, bak ze in de olie en zet ze opzij
verwarm de bouillon en voeg mosterd, ketchup en wat Worcestershire saus toe
dan de crème fraiche erbij en laat het 10 minuten koken
hierna op smaak brengen met peper en zout
giet deze saus in een grote pan, leg de steaks/burgers erin en laat dit 10-15 minuten koken
hierna kunnen steaks en broodjes samenkomen met allerhande extraatjes erop.
Wat te doen:
rijstpudding: doe water en rijst in een middelgrote pan met deksel, breng aan de kook en laat 2 minuten pruttelen
mik de melk, vanille erbij en laat 40-45 minuten op laag vuur pruttelen totdat de rijst zacht is
regelmatig roeren zodat de melk niet aanbrandt
als het klaar is, doe de rijst in een kom en laat het in de koelkast afkoelen
blancheer intussen de amandelen door deze op een diep bord te leggen en kokend water over hen heen te gieten
laat dit een minuut staan, giet het af en spoel ze onder koud water af
dep ze droog, haal de schilletjes eraf en hak ze in stukjes
roer ze hierna door de afgekoelde rijstpudding heen
klop de slagroom met een mixer in een kom en voeg suiker en het vanille stokje toe
vouw de helft van dit slagroommengsel in de rijst/amandelpudding en maak het hiermee luchtig
dek af en zet in de koelkast
kersensaus: meng de maïzena met wat water om een verdikkingsmiddel te krijgen en hou dit apart
doe de kersen met siroop in een steelpan en breng aan de sudder
voeg het verdikkingsmiddel (deels) toe totdat de siroop de gewenste dikte krijgt, laat een minuutje sudderen en haal van het vuur af
voordat de risalamande opgediend wordt, wordt de apart gehouden amandel in het mengsel gestopt en dooreen geroerd
serveer dit koud met de warme kersensaus er overheen
de persoon die de amandel vindt, krijgt een extra cadeau tijdens de kerstviering.

Foto: wikipedia