Sauzen uit Oceanië
Oceanië
Oceanië is een wijd verspreid gebied. In verhouding tot de grootte is er weinig bevolking. Australië, bijvoorbeeld, heeft op haar 7,5 miljoen vierkante meter slechts bijna 28 miljoen mensen (2025). Ter vergelijking: het metropool Seoel heeft 25 miljoen inwoners (allen afgeronde getallen). Oceanië in het geheel heeft 44,5 miljoen mensen, verdeeld over vele landen en eilandjes. Maar je bent niet hier voor een geografische les.
Vanwege de uitgestrektheid en ver van elkaar liggende landen, zijn de keukens op z’n zachtst gezegd zeer uiteenlopend maar hebben merkwaardig genoeg toch veel overeenkomsten. Op zoek gaan naar sauzen in Melanesië, Micronesië en Polynesië is een spannende aangelegenheid.
Amerikaans Samoa
Gelegen in Polynesië aan de Pacific met de Internationale Tijdlijn in de achtertuin, is Amerikaans Samoa het zuidelijkste territorium van de VS. Vanwege het tropische klimaat zijn er veel vruchten te vinden, kokosnoten, bananen, papayas bijvoorbeeld, en omdat de oceaan overal om het eiland heen ligt, zijn er zeevruchten in overvloed.
Door de traditionele “Umu” techniek van koken, een aardoven die voedsel klaarmaakt met verwarmde vulkanisch gesteente, krijgen de gerechten een opmerkelijke maar prettige rooksmaak.
Recepten
Een * verwijst naar uitleg in “Prutteltips"
Palusami (corned beef met taro bladeren en kokosmelk)
Oka I’a (ceviche cq vissalade)
Fai’ai Eleni (Samoan makreel en kokosroom)
Fa’alifu Fa’i (groene bananen in kokossaus)
Talo fa’alifu (taro in een saus van kokosmelk)
Palusami (corned beef met taro bladeren en kokosmelk)
Ingrediënten:
1 blik corned beef van 500gr
½ bosje Taro bladeren* of gehakte spinazie
1 kleine uit, fijn gehakt
2 knoflooktenen, geperst
2 el sojasaus
180 ml kokosmelk
Wat te doen:
zet de oven aan op 175C
sauteer de ui in de grote steelpan totdat ze glanzen
voeg dan de knoflook toe en roer goed door elkaar
zet het vuur halfhoog en voeg corned beef en sojasaus toe. Gebruik een vork om de corned beef uiteen te krijgen en bak totdat het bruin is
doe de helft van de koksmelk erbij en laat het sudderen
vet een ovenschotel in en doe daar de helft van de taro/spinazie in, gevolgd door de corned beef mix en daarop de rest van de taro/spinazie
giet het restant van de kokosmelk over de taro/spinazie en kruid het met zout en peper naar smaak
dek de schotel af met zilverfolie en bak het 45 minuten in de oven
serveer de Palusami met rijst
Taro bladeren. Foto: wikipedia
Oka I’a (ceviche cq vissalade)
Ingrediënten:
500 gr visfilets of equivalent in seitan
350 ml kokosroom
1 ui, klein gehakt
1-2 tomaten, in blokjes
1 komkommer, geschild en in blokjes
1-2 pepertjes, klein gehakt (naar smaak)
sap van 4-5 limoenen
zout naar smaak
verse koriander blaadjes, klein gesneden, voor de garnering
Fai’ai Eleni (Samoan makreel en kokosroom)
Ingrediënten:
400 gr gerookte makreel uit blik of vega equivalent
480 ml dikke kokosroom
geblancheerde taro* bladeren of baby spinazie
uien en lente uien, klein gehakt, groen van de lente ui opzij gezet
verse gember en knoflooktenen, geschild en klein gehakt
geraspte limoen of citroenschil
zeezout en verse pepertjes, fijn gesneden
Fa’alifu Fa’i (groene bananen in kokossaus)
Ingrediënten:
4-6 groene bananen
240 ml kokosmelk
2 el (zonnebloem)olie
1 ui, gesneden
1 knoflookteen, geperst
zout naar smaak
verse korianderblaadjes voor garnering, indien gewenst
Talo fa’alifu (taro in een saus van kokosmelk)
Ingrediënten:
1 grote taro* wortel, geschild en in dobbelsteentjes van 5cm gesneden
240 gr kokosmelk
2 el (zonnebloem)olie
1 ui, gesnipperd
2 knoflooktenen, geperst
zout en peper naar smaak
verse korianderblaadjes voor garnering
Wat te doen:
maak de visfilets schoon en snij ze in hapklare stukjes
doe ze in een kom met de limoensap en een beetje zout en zet 10-15 minuten opzij zodat de via het sap van de limoenen kan opnemen
giet de overgebleven sap na het marineren eruit
meng de kokosroom, ui, tomaten, komkommer en hete pepertjes in een andere kom
voeg de vis toe en meng het voorzichtig door elkaar
kruid het met zout, limoensap of hete pepers naar smaak
serveer het gekoeld en garneer het desgewenst met verse koriander blaadjes.
Wat te doen:
sauteer de groenten in kokosolie totdat de aroma loskomt
voeg de kokosroom toe en laat het rustig sudderen
doe de visstukjes erin, samen met het groen en sudder voort om alle smaken te mengen
eindig met een regen van citrus, pepertjes en het groen van de lente uitjes
Wat te doen:
pel de bananen en snij ze in rondjes van 2 cm
verhit de olie in een grote steelpan op half vuur en bak de ui totdat het zacht wordt
voeg knoflook toe en bak het een minuutje mee
dan de rondjes banaan erin en meng het met de uienmix
doe de kokosmelk erbij en laat het mengsel 10-15 minuten sudderen op laag vuur of totdat de bananen zacht zijn en de saus dikker is geworden
kruid met zout naar smaak en garneer desgewenst met verse koriander.
In de keuken van Samoa zijn groene bananen een dagelijks iets, vaak gekookt met kokosmelk om een rijke, romige saus te krijgen. Fa’alifu Fa’i is een perfect voorbeeld van de harmonie tussen eenvoud en smaak.
Wat te doen:
verhit de olie in een grote steelpan op een middelhoog vuur
doe de gesnipperde ui erin en bak totdat het glanst
voeg de knoflook toe en laat nog een minuutje koken
dan de kokosmelk erbij en kruid met zout en peper naar smaak
verlaag de warmte en laat het met deksel op de pan 20-25 minuten sudderen of totdat de taro zacht is
warm serveren, indien gewenst gegarneerd met de korianderblaadjes.
Recepten van internationalcuisine.com, cuisinesofworld.com, thekokosamoa.com.au, freshdiyhome.com
Foto: americansamoa.travel
Foto: blog.polynesianpride.co
Ashmore- en Cartiereilanden (Aus)
Het gebied Ashmore en Cartiereilanden valt onder Australië. De vier eilandjes liggen in twee aparte riffen, Ashmore en Cartier, op het randje van de continental shelf en zijn onbewoond. Het is een natuurgebied waar veel vogels hun territorium hebben en de enige mensen die het bezoeken, zijn toeristen en vissers uit Indonesië die het gebruiken als beschutting, aangezien de omringende oceaan nogaleens wild kan zijn.
Het grappige is dat er iemand is geweest die de eilanden heeft bezocht om de keuken uit te proberen. Zoals ik sauzen uit alle landen van de wereld in kaart wil brengen, had deze persoon het plan om op alle landen van de wereld een regionaal hapje te koken. Op Ashmore en Cartier waren er geen hapjes, dus werd er een sateetje vanuit Indonesië geleend en onder de naam van deze eilanden klaargemaakt. Het gevolg hiervan is, dat de Ashmore en Cartiereilanden, nogmaals, twee onbewoonde eilanden, nu min of meer bekend staan om hun saté. Je kunt het niet verzinnen.
Overigens zit er geen saus bij deze saté waardoor deze pagina louter ter info is. Liefhebbers van sateetjes verwijs ik naar mijn Azië en Midden Oosten tab, waar ze binnenkort te vinden zijn.
Kaart van infoplease.com
Foto: mapcarta.com
Foto: pinterest.com
Australië
Australië heeft de culinaire kwaliteiten van de Britse, Europese, Aziatische en de smaken van het Midden Oosten in haar eigen keuken geabsorbeerd. De inheemse Australiërs hadden een hunter-gatherer dieet, bekend onder de naam bush tucker. Echter, toen de Britten kwamen, namen zij hun culinaire smaken mee, die, samen met die van de Chinezen, de Australische keuken ging bepalen.
Het eerste moderne Australische restaurant werd in 1982 in Sydney onder de naam Bayswater Brasserie. Dit bracht een verandering in de keuken van Australië teweeg en werd gevolgd door meerdere brasserieën. Aangezien deze naam al gauw oubollig werd, wordt de term “hedendaagse Australische cuisine” gebruikt om aan te geven dat er meer in het leven is dan het gebruik van de bbq.
Recepten
Aussie tomatensaus
Muntsaus
Cranberry saus
Komkommer relish
Tomaten en chili saus
Zoete mosterdpickle
Ezy-stijl saus
Gerookte bbq saus
Zelfgemaakte Worcestershire saus
Australische tomatensaus
Ingrediënten:
150 ml tomatenpuree
3 el water
½ tl zout
½ tl peper
½ tl knoflookpoeder
1 tl bruine suiker of rietsuiker
1 tl appelazijn
Muntsaus
Ingrediënten
105 gr munt, gewassen en fijn gehakt
240 ml moutazijn
2 el suiker
Cranberry saus
Ingrediënten:
400 gr bevroren cranberries waarvan 50 gr apart houden
210 gr suiker
2 el water
Wat te doen:
doe de tomatenpuree in een mengkom, te zamen met de overige ingrediënten
roer goed door elkaar en gebruik bij de frietjes of een eitje.
Wat te doen:
breng de azijn tot een sudder in een steelpan en voeg suiker en munt toe
20 minuten laten pruttelen
eenmaal afgekoeld kan het in bakjes in de koeling bewaard worden.
Wat te doen:
spoel de cranberries af en doe ze op laag vuur in een grote steelpan
voeg suiker en water toe en laat de suiker onder af en toe roeren oplossen
zet het vuur half hoog en kook totdat de cranberries open barsten, 10-15 minuten
dan het vuur laag zetten en de apart gehouden cranberries toevoegen
haal van het vuur af en laat het tot op kamertemperatuur afkoelen
daarna kan het in de koelkast.
Komkommer relish
Ingrediënten:
2 kg komkommer, geschild en in blokjes
50 gr zout
1 rode en 1 groene paprika, beiden in blokjes
250 gr gele ui, geschild en in stukjes
3 tengels bleekselderij
15 gr mosterdzaadjes
350 gr suiker
430 ml witte azijn
Tomaten en chili saus
Ingrediënten:
6 grote rijpe tomaten, geschild en gevierendeeld, de harde kern verwijderd
2 gele uien, grof gehakt
2 rode paprikas, zaadlijsten verwijderd
3 rode chilis, dun gesneden
210 gr suiker
2 el tomatenpuree
zout en peper naar smaak
170 ml water
Wat te doen:
doe de komkommer in een schaal en strooi het zou er overheen
laat een nachtje staan en giet dan het vocht uit de komkommers
doe alle ingrediënten in een grote pan en zet op een laag vuurtje totdat de suiker is opgelost
breng het aan de kook en 30 minuten laten pruttelen
giet het in warme potten en verzegel deze.
Wat te doen:
doe de tomaten, paprikas, chilis met zaadjes en al in een grote steelpan en breng langzaam aan de kook
als het er droog uitziet, wat water toevoegen
als het kookt, deksel erop en een uurtje laten koken
zorg er wel voor dat de ingrediënten niet aan de boden vastbakken
na een uur de staafmixer gebruiken om alles fijn te krijgen; het moet vloeibaar zijn
suiker erbij en roeren totdat dit is opgelost
pas dan het vuur op een prutteltemperatuur zetten, de tomatenpuree en zout en peper toevoegen
laat het 1,5 - 2 uur pruttelen onder af en toe roeren totdat het de consistentie van tomatensaus heeft
giet in steriele flessen en verzegel deze.
Zoete mosterdpickle
Ingrediënten:
2 liter water
105 gr zout
105 gr bloemkool, fijn gesneden
4 grote uien, fijn gesneden
1 komkommer, fijn gesneden
750 ml appelazijn
105 gr maizena
420 gr witte suiker
1 el mosterdpoeder
½ el kerriepoeder
½ el kurkuma/koenjit
Ezy-stijl saus
Ingrediënten:
185 ml appelazijn
¼ hele nootmuskaat
2 tl hele kruidnagels
2 tl hele allspice
2 tl zwarte peperkorrels
3 tl gemberpoeder
beetje cayenne peper
2 tl citroenzuur
185 ml water
Wat te doen:
meng het water en zout in een grote pan en voeg de bloemkool, uien en komkommer toe
het zout erbij, goed mengen en een nacht met rust laten
de volgende dag heel de bus aan de kook brengen totdat de groenten zacht zijn
giet af en doe de groenten terug in de pan met de azijn, suiker, mosterd, kerrie en kurkuma/koenjit
aan de kook brengen en 20 minuten laten pruttelen
meng de maizena met een beetje koud water, doe dit bij het mengsel en sudderen totdat het dikker wordt
verzegelen in schoongemaakte potten.
Wat te doen:
doe alles in een steelpan en breng op halfhoog vuur aan de pruttel
verwijder het van het vuur en laten afkoelen tot kamertemperatuur
zeven en in schone flessen/potten bewaren.
Kruidnagelboom.
Foto: wikipedia
Gerookte bbq saus
400 gr tomatensaus/ketchup
1 tl knoflookpoeder
2 tl uienpoeder
1 el zwarte stroop
1 el ahornsiroop
1½ tl zoete gerookte paprika
1 el mosterd
2 el witte wijnazijn
Wat te doen:
doe heel de bubs in een steelpannetje, plaats op het vuur en laat 10 minuten sudderen
hierna iets laten afkoelen en in de blender doen om een gladde saus te krijgen
direct serveren of in de koelkast doen tot het etenstijd is
afgesloten is het een paar weken, minimaal twee, houdbaar.
Worcestershire saus
Ingrediënten:
4 liter bruine azijn
1 hele knoflookbol
1 tl zout
1 tl allspice
½ tl gemalen nootmuskaat
½ tl gemalen kruidnagel
¼ tl gemalen zwarte peper
470 ml stroop
440 gr pruimenjam
1 chili naar smaak
Wat te doen:
doe alle ingrediënten in een grote steelpan en breng aan de kook
kookt het, dan het vuur laag en 1 uur laten pruttelen
laat het tot kamertemperatuur afkoelen en zeef het
doe in een fles en laat het 2 weken staan voordat het te gebruiken.
Recepten van stickyfingerscooking.com, bestrecipes.com.au, taste.com.au, jesseatsandtravels.com
Foto: fundacionio.com
Foto: truenorth.com.au
Baker Eiland (VS)
Baker Eiland ligt in de Pacific en valt onder de administratie van de VS die wel meer onbewoonde eilandjes in dat gebied heeft opgeëist. Het eiland is vrij van mensen dus er leven veel vogels. Guano was dan ook een belangrijk iets om mee naar Amerika alsook Europa te nemen.
Er is ooit eens geprobeerd een kolonie te stichten op het eiland, maar dat is op niets uitgelopen. Zo af en toe zijn er nog mensen geweest, voornamelijk tijdens de tweede wereldoorlog. Het is, echter, niet zo prettig wonen op Baker Eiland. Het hoogste punt is zo’n kleine 8 meter boven zeeniveau. Éen onaangename windvlaag en heel de zooi is nat.
Ergo: geen sauzen, zelfs geen spannende mededelingen over dit stukje land.
NB Op de kaart rechts is Baker Eiland omcirkeld met een hele lichte blauwe kleur. Volg de aanwijzer.
.jpg)
Een overzichtsfoto van Baker Eiland tijdens de American Equatorial Islands Colonization Project. Foto: Wikipedia.
Verboden voor onbevoegden. De maker van dit bord heeft een vreemd gevoel voor humor. Foto: Wikipedia.
Cookeilanden (NZ)
De Cookeilanden zijn 15 eilanden in Polynesië in de Zuid Pacific Oceaan. Deze eilanden hebben in totaal een landmassa van pakweg 237 vierkante kilometer en liggen in een zone in de oceaan van 1.960.027 vierkante kilometer. Dus ruimte genoeg om een sausje te brouwen.
Nieuwsgierig naar welke eilanden hieronder vallen? Dat zijn Manihiki, Nassau, Penrhyn, Pukapuka, Rakahanga, Suwarro, Atiu, Mauke, Mitiaro, Takutea, Aitutaki, Mangaia, Manuae, Palmerstoneiland en Rarotonga. Ook als je er niet benieuwd naar was, zijn ze hier toch aangeboden. Beschouw het als een bonus.
Van al deze eilanden zijn er maar drie onbewoond. Rarotonga is het hoofdeiland en de bekendste van allen.
Voordat Europa de eilanden binnenviel, vertrouwden de mensen hier op het eten dat de natuur hen gaf: taro (een knolsoort die iets van een yam weg heeft en éen van de oudste gecultiveerde planten is), broodvrucht (familie van de beter bekende jackfruit), yams en daarnaast veel zeefruit. Door de Europeanen kwamen er nieuwe gewassen en ook veeteelt en werden de traditionele keukentechnieken verfijnd. Zodra de Cookeilanden onafhankelijk werden (1965) kreeg de interesse in de traditionele manier van koken hernieuwde aandacht. Door dit, gemixt met de invloeden van buitenaf alsook de aanwezigheid van de Europeanen, is er een heel eigen manier van koken op deze eilanden ontstaan.
Recepten
Moina tai, kokosnoot roomsaus
Lichte kokossaus
Tai monomono, kokossaus
Een * verwijst naar uitleg in “Prutteltips"
Moina tai, kokosnoot roomsaus
Ingrediënten:
verse kokosnoot, de kokos geraspt
zout
Lichte kokossaus
Ingrediënten:
geraspte kokosnoot
limoen of citroen
ui, kleine blokjes
Tai monomono, kokossaus
Ingrediënten:
1 komoto*, een jonge kokosnoot
een fles met een small hals
zout of zeewater
ui, indien gewenst, heel fijn gesneden
Tai oporo, verse kokos-chilisaus
Ingrediënten:
chili
Moana-roa mahimahi, saus voor vis
200 gr verse mahimahi filet*, maar elke witvis kan worden gebruikt
480 ml kokosroom, vers of uit blik
210 gr rukau* (taro bladeren)
2 knoflooktenen
1 ui, blokjes
citroen/limoenschil, geraspt
verse gember, geraspt
zout en peper
kinaki*, gekookt en gesneden naar eigen wens
(zonnebloem)olie
Verderop in dit recepten onderdeel van de Cookeilanden staat een uitgebreid recept voor rukau
Moana-roa mahimahi.
Foto: themessyaprons.com
Ika mata, gemarineerde vis
Ingrediënten:
4-5 stukken gefileerde vis in blokjes of geprepareerde sojabrokjes*
1 blik kokoscreme
3 citroenen, uitgeperst
1 grote tomaat, in blokjes
1 spriet lente ui, dun gesneden
zout naar smaak
Rukua, taro bladeren in kokoscreme
Ingrediënten:
1 kg verse rukau (taro bladeren) of spinazie
1 grote ui, fijngehakt
2 blikken, pakweg 550 ml, kokoscreme
zout naar smaak
340 gr corned beef in stukjes of het equivalent aan seitan of vega stukjes
Mainese, een mayo dressing voor aardappelsalade
sommigen noemen het mainaise, of mayonaise, of minus. In de Cookeilanden heet het mainese, een befaamd roze aardappelsalade.
Ingrediënten:
voor de salade:
7 (middel)grote aardappels, ongeschild en heel
5 eieren, hardgekookt
210 gr gemengde groenten
400 gr bietenplakjes uit blik/pot, vocht afgegoten
100 gr chow chow*, een relish
zout naar smaak
een recept van chow chow staat verderop.
voor de dressing:
1 ei, heel
5 eidooiers
1 liter salade of kookolie -het beste is om een hele lichte olie te gebruiken
1 el Dijon mosterd
witte azijn of versgeperste citroensap naar smaak
zout naar smaak
Tai oporo, verse kokos-chilisaus
Moana-roa mahimahi, saus voor vis
Ika mata, gemarineerde vis
Rukua, taro bladeren in kokoscreme
Mainese, een mayo dressing voor aardappelsalade
Extra: chow chow, een relish
Wat te doen:
doe de geraspte kokos in een mousseline doek en pers het in een kom
tip: die is het makkelijkst als de geraspte kokos op kamertemperatuur is of warm
voeg zout naar smaak toe en giet in een fles
meteen klaar voor gebruik.
Wat te doen:
doe de rasp in een mousseline doek en pers uit
voeg zout, ui en sap van een halve limoen/citroen toe
giet in een fles en het is klaar voor gebruik
het kan ook langer staan om te fermenteren om er een speciale smaak aan te krijgen
eet het met een kleine schotel van verse pepertjes.
Wat te doen:
open de kokosnoot, schep het vlees eruit in stukjes van 5 cm en haal al het bruin van het vlees
het kokosvlees is in deze fase zacht
doe alles in de fles en giet het zoute water erop
sluit de fles af en laat het een paar dagen/weken fermenteren op een warme plek zodat de fermentatie vlotter verloopt
fantastische saus met alles wat van de barbecue afkomt
hou ook de chilis binnen handbereik om te eten.
Wat te doen:
neem alle kokossaus dat elke dag overblijft en giet dit in een glazen fles
doe er chilis bij en sluit de fles af
dit gebruiken als een kokos-chilisaus
als je dit elke dag doet, restjes kokossap en chili bij elkaar in een fles, dan gaat het op een gegeven moment fermenteren. Omdat het hitte en gas meekrijgt van de chili, is het verstandig om het dopje af en toe van de fles te nemen. Dit is een populaire saus maar niet aanbevolen voor mensen met een zwakke maag
het wordt in de regel gebruikt bij vlees en vis.
Wat te doen:
zet een pan met dikke bodem op het vuur en mik er een beetje olie in
sauteer hierin de helft van de stukjes ui en 1 geperste knoflookteen gaar
voeg de taro bladeren toe met de helft van de kokosroom en kruid met zout en peper
laat het pruttelen totdat het zacht is, voeg extra kokosroom toe indien dit nodig lijkt
op het laatst wat citroensap erbij doen, deksel erop en warm houden
rukau heeft een langzame en lange kooktijd nodig
doe olie in een andere pan met de resterende ui en geperste knoflookteen
maak de vis schoon, smeer het in met zout en peper en stop deze bij de ui en knoflook, samen met de rest van de kokosroom
deksel erop en 12-15 minuten laten pruttelen
in een kleine koekepan kan nu een eetlepel verse gember rasp en citroen/limoenschilrasp knisperig gebakken worden in een beetje olie
het opdienen gaat alsvolgt: pak een warm bord en lepel de rukau niet helemaal in het midden van het bord op een hoopje, vis erop en lepel alle jus erover totdat het over heel het bord uitloopt. De kinaki kan naast de rakau geplaatst worden
de garnering bestaat uit schilfertjes gember, citroen/limoen en zwarte peper met schijftjes citroen/limoen op de kinaki.
Wat te doen:
doe de vis/sojabrokjes in een kom samen met het citroensap en laat 4 uur marineren
na het marineren, niet het sap afgieten maar louter de tomaat en lente ui toevoegen
roer de kokoscreme er stukje bij beetje bij om niet de vis/brokjes te verdrinken
desgewenst zout toevoegen
eet dit met knolgewassen zoals taro, kumara (zoete aardappel) of gekookte groene bananen.
Wat te doen:
verwarm de oven voor op 175C
was de rukau/spinazie schoon en hak ze in stukjes
maak een laag van deze bladeren in een bakblik van 22x34cm en strooi er wat ui overheen en een laagje corned beef/vega stukjes
herhaal het voorgaande totdat het op is of de schaal vol
geen zorg als de schaal overvol is, want de groente slinkt bij het bakken
giet beide blikken kokoscreme het gerecht heen plus desgewenst zout
druk de bladeren met een lepel naar beneden en dek het af met aluminium folie
bak het 45-55 minuten of totdat de rukau/spinazie helemaal zacht is en de kokoscreme bubbelt
laat 10 minuten afkoelen voor het serveren
overigens kun je de corned beef eruit laten om een vega groenteschotel te krijgen.
Wat te doen:
de salade:
pak een soeppan en breng water aan de kook met een genereuze hoeveelheid zout en plemp de aardappels er in
kook ze 35 minuten totdat ze gaar zijn maar niet zacht als voor een puree
terwijl de aardappels pruttelen, kook de eieren met de gemengde groenten, of in twee aparte pannetjes als je extra afwas wilt hebben
alles gekookt, giet de groente af en pel de eitjes en zet alles opzij om af te koelen
zijn de aardappels klaar, laat deze iets afkoelen voordat je de velletjes eraf pelt
snij de aardappels in dobbeltjes van pakweg 1½ cm en laat ze nu volledig afkoelen
de dressing:
doe het ei met alle eidooiers in een grote kom en mix ze totdat ze dikker worden
doe de Dijon mosterd erbij en zet de mixer op langzaam terwijl je in een dunne straal de olie toevoegt
eenmaal dit stadium voorbij, dan de azijn of citroen en zout erbij voor de gewenste smaak
nu heel de bubs bij elkaar:
is alles afgekoeld, doe dan de aardappels in een grote mengkom
hak de bietjes in dezelfde grootte als die van de gemengde groente en doe ze bij de aardappels, gevolgde door de groente en de chow chow
rasp 2 van de gekookte aardappels over de rest en meng alles voorzichtig door elkaar
voeg pakweg 120-240 ml van de vers gemaakte mayo toe en zorg ervoor dat alles bedekt is. Hou wat mayo achterwege om bovenop de salade te doen
proef en voeg vanalles toe totdat het naar jouw smaak perfect is
giet de salade op een serveerschaal en maak het egaal met de achterkant van een lepel zodat het op een omgekeerde kom lijkt
bedek het dan met de overgebleven mayo en de rest van de gekookte eieren, al dan niet geraspt, en eet smakelijk.
Mainese. Foto: pinterest.nz
Chow chow
Ingrediënten:
komkommers, uien, bloemkool en groene paprika
(cider)azijn
mosterdzaadjes, selderijzaadjes
Wat te doen:
groente in mini blokjes snijden en koken in de azijn met de mosterdzaadjes
voor extra smaak kunnen selderijzaadjes meegekookt worden
laat alles een nachtje staan om in te trekken en puree ze dan met mosterd, bloem en koenjit/kurkuma
zijn bijvoorbeeld komkommers niet jouw ding omdat je die de hele nacht opburpt als je ze eet, maak dan een eigen variatie met tomaten of worteltjes.
Recepten: Mereana Hutchinson voor www.ck, migratingkitchen.org, manaui.com
Chow chow. Foto: fluentrecipes.com
Rarotonga. Foto: nomadasaurus.com
Nassau. Foto: cookislands.org.uk
Fiji
In Fiji heeft men lang geleefd op alles wat men kon vangen en kweken en hoewel rijst, tarwe en thee al heel lang bekend zijn daar, eten de inheemse mensen daar knolgewassen en kokosnoten.
Vanwege de ligging is Fiji bekend om haar zeevruchten en ook groente groenten. Kip en lam zijn populair, rund en varken daarentegen, worden gebruikt voor speciale gelegenheden. Schildpadden worden niet meer gegeten omdat deze op een gegeven moment schaars werden en haaien zijn taboe vanwege het geloof dat deze de zeegod Dakuwaqa representeren.
Groente zoals hibiscus spinazie wordt veel gegeten en in de meeste huishoudens gekweekt vanwege de hoge voedzaamheid. Daarnaast wordt er veel gebruik gemaakt van kokosmelk, Indiase kruiden, uien, knoflook, gember, limoen, citroen, kerrieblaadjes en chili als begeleiders van yams en cassave, aangevuld met smaken uit de Chinese keuken zoals soja en oestersaus.
Recepten
Kokoda, vis in romige kokosmelk
Gekruide zoute dipsaus met modderkrab
Vis kerrie
Rourou, taroblad stoofje
Palusami, gebakken tarobladeren met kokosroom
Kerriekip
Imli chutney, tamarinde chutney met roro en maïsballen
Imli chutney, tamarinde chutney met roro en maïsballen
Chili kip
Zoete hete saus
Tjaptjoy van kip, Fiji stijl
Kokosvis met tomaat, spinazie en rijst
Vakasakera
Ika vakalolo
Kerrie eend
Kerrie geit met koriander yoghurt
Een * verwijst naar uitleg in “Prutteltips"
Kokoda, vis in romige kokosmelk
Een zuivelvrij traditioneel visgerecht, ceviche-stijl. Eenvoudig en gemaakt met de smaak van Fiji.
Ingrediënten:
150 gr verse walu (Spaanse makreel) of vega met geprepareerde sojabrokjes*
240 ml kokosmelk uit blik of van 2 verse kokosnoten
240 ml verse limoen/citroensap
4 limoen/citroen partjes
1 ui, fijngehakt
1 grote tomaat, fijngehakt
1 stevige komkommer, fijngehakt
1 chili of meer naar smaak, fijngehakt
1 el verse gemengde kruiden
zout en peper naar smaak
korianderblaadjes ter garnering
Gekruide zoute dipsaus met modderkrab
Voor een authentieke zeevruchtsmaak van Fiji, is dit een perfect gerecht. Omdat Nederland niet eenzelfde soort zee heeft als bij Fiji, doen we het met een ander soort krab. Per slot van rekening gaat het om de saus.
Ingrediënten:
3,8 liter water
210 gr grove zout zoals Himalaya zout
2 citroenen, gehalveerd
2 modderkrabben van 1,5 kg elk
1 grote kom ijswater
voor de dip:
3 knoflooktenen, geperst
3 tl citroenrasp
3 el sjalotjes, gebakken
105 gr koriander, fijngehakt
1 tl zeezout
3 el olijfolie
3 el citroensap
1 tl sesamolie
zwarte peper
Vis kerrie
Ingrediënten:
450 gr vis filets of equi in sojasteaks*
2 el kerriepoeder
1 ui, gehakt
3 knoflooktenen, geperst
2½ cm gember, geschild en geraspt
240 ml kokosmelk
2 tomaten, dobbeltjes
zout naar smaak
Rourou, taroblad stoofje
Ingrediënten:
1 bosje taro blaadjes
240 ml kokosmelk
1 ui, gehakt
2 knoflooktenen, geperst
zout naar smaak
Palusami, gebakken taro bladeren met kokosroom
Ingrediënten:
1 bosje taro bladeren
240 ml kokosroom
1 ui, gehakt
zout naar smaak
Kerriekip
Ingrediënten:
450 gr kippedijtjes, gedobbeld of geprepareerde sojadobbeltjes*
2 el kerriepoeder
1 ui, gehakt
3 knoflooktenen, geraspt
2½ cm gember, geschild en geraspt
480 ml kokosmelk
2 aardappels, in blokjes
zout naar smaak
Imli chutney, tamarinde chutney met roro en maïsballen
Roro wordt gemaakt van taro bladeren gestoofd in kokosmelk.
Hieronder eerst het recept voor de ballen, gevolgd door het recept voor Imli chutney.
Ingrediënten:
1 maïskolf of een klein blikje maïs
210 gr bele*, mothe* of spinazie, fijngehakt
105 gr (kikker)erwtenmeel
315 gr gewone bloem
2 tl bakpoeder
sap van een limoen of halve citroen
2 kleine hete chilies of naar smaak
1 uitje, heel fijngehakt
een aantal knoflooktenen, geraspt
zout en peper en een beetje kerriepoeder of masala poeder
koriander, indien gewenst
olie
50 gr kokosrasp
480 ml water
Ingrediënten voor Imli chutney:
105 gr pitloze tamarinde concentraat/pulp
210 gr bruine suiker
2½ cm gember, geschild en geraspt
5 knoflooktenen, geperst
1 tl zwarte peper
1 tl geroosterde komijnpoeder
1 tl rode chilipoeder
1 tl masalapoeder/garam masala
½ tl asafoetida*
1-2 takjes kerrieblaadjes
1 tl zout of naar smaak
2-3 el olie
120-240 ml water
Chili kip
Het is de marinade die dit recept aantrekkelijk maakt, en lekker.
Ingrediënten:
160 gr kip zonder botjes en in dobbels of equi in geprepareerde sojabrokjes of duck sojabrokjes*
1 tl knoflook pasta, ½ om te marineren, de rest om mee te koken
1 el gemberpasta, ½ om te marineren, de rest om mee te koken
1 tl chili pasta, ½ om te marineren, de rest om mee te koken
1 tl (vega)oestersaus, ½ om te marineren, de rest om mee te koken
1 el lichte sojasaus
een paar druppels sesamolie
160 ml bouillon
1 groene paprika, smalle reepjes
1 ui, in stukken
1 (spits)kool, fijn gesneden
1 el maïzena
zout en peper naar smaak
Zoete hete saus
Ingrediënten:
280 gr bevroren frambozen
240 gr bevroren en ontpitte kersen
3 kleine overrijpe bananen die in de vries hebben gelegen
4 el bevroren sinaasappelconcentraat
4-6 habañeros, zaadjes eruit, heel fijn gehakt
50 gr erythritol. Deze substituut kan 1 op 1 vervangen worden door gewone suiker
is het fruit ontdooid dan kan dit vermengd worden met de habañero pasta en ook de navolgende ingrediënten:
2x450 gr potten van vuurgeroosterde rode paprikas met hun sap
800 gr erythritol/suiker
70 gr psyllium husks, verkrijgbaar bij gezondheidswinkels
260 ml rauwe appel ciderazijn
4 tl gember, geschild en geraspt, of meer naar smaak
¾ tl zeezout, of meer naar smaak
½ tl koenjit/kurkuma poeder
⅛ - ¼ tl knoflookpoeder, naar smaak
Tjaptjoy van kip, Fiji stijl
Altijd lekker, tjaptjoy, en er wordt uiteraard een vega alternatief genoemd.
Ingrediënten:
500 gr kip of vega kipstukjes, seitan of geprepareerde sojabrokjes*
2 el donkere sojasaus of 4 el lichte sojasaus
1 el knoflookpasta
1 grote habañero, gesneden
2½ cm gember, geschild en gesneden
1 grote ui, gesneden of in blokjes
1grote wortel, in de lengte gesneden of in blokjes
2 Chinese kolen, gesneden
50 gr maïzena
180 ml water
zout en peper naar smaak
2 el olie
Chinese kookwijn, optioneel
groente naar keuze
Kokosvis met tomaat, spinazie en rijst
Ingrediënten:
1 stengel citroengras
1 rode chili, optioneel, zaadjes verwijderd en in de lengte gesneden
½ rode ui, dun gesneden
4 rijpe tomaten of 1 blik gepelde tomaten, niet al te fijn gehakt
1 blik kokosmelk
2-3 el citroensap
2 el (vega)vissaus
1 tl suiker
50 gr basilicumblaadjes, niet al te fijn gehakt
600 gr vis filets of equi in seitan of geprepareerde sojasteaks*
300 gr baby spinazie
50 gr basilicumblaadjes, niet al te fijn gehakt
gekookte rijst
Vakasakera
Ingrediënten:
1 bosje koolbladeren, fijngehakt
1 ui, fijngehakt
zeevruchten naar eigen keuze, in stukjes gehakt
kokosnoot, gerapt en geroosterd
Ika vakalolo
Ingrediënten:
450 gr visfilets in blokjes of equi seitan of geprepareerde sojabrokjes*
240 ml kokosmelk
1 grote ui, fijngehakt
2 knoflooktenen, geperst
1 el gember, geschild en geperst
1 grote tomaat, dobbeltjes
1 groene paprika, gesneden
1 rode paprika, gesneden
1 el (vega)vissaus of sojasaus
1 tl koenjit/kurkuma
1 tl paprikapoeder
½ tl komijn
½ tl korianderpoeder
zout en peper naar smaak
verse koriander of peterselie, gehakt voor garnering
gekookte rijst
Kerrie eend
Een smaakvolle, aromatische schotel die de Indiase keuken met die van Fiji samenvoegt.
Ingrediënten:
1 hele eend, in stukjes of vega equi seitanstukken of soja duckfilets*
2 uien, fijngehakt
4 knoflooktenen, geperst
2½ cm gember, geschild en geraspt
2 tomaten, gehakt
2 el kerriepoeder
1 tl koenjit/kurkuma
1 tl komijn
1 tl koriander
1 tl chilipoeder, of naar smaak
720 ml water
zout naar smaak
verser korianderblaadjes voor garnering
(zonnebloem)olie
Kerrie geit met koriander yoghurt
Ingrediënten:
2 x 500 gr geitenblokjes of vega equivalent in sojabrokjes*
100 ml (zonnebloem)olie
2 zwarte kardamoms
1 kaneelstokje
2 steranijs
1 tl zwarte mosterdzaadjes
8 kerriebladeren
1 tl venkelzaden
1 tl korianderzaden
1 tl komijnzaad
1 tl fenugriekzaad
10 knoflooktenen, geschild
1 duimgrote gemberstuk, geschild
1 ui, dun gesneden
2 groene chilies, gehalveerd
2 tl komijnpoeder
2 tl korianderpoeder
2 tl Kashmiri chilipoeder
3 tl garam masala
1 tl koenjit/kurkuma
2 tomaten, geblendeerd naar puree
120 ml ongezoete yoghurt
water
Foto: adventureswithluda.com
Wat te doen:
meng visblokjes/sojabrokjes, limoen/citroensap en zout in een kom. Het sap moet de vis/soja bedekken
marineer minimaal 2 uur in de koelkast
giet het sap af en leg de vis in een schone schaal
doe de kokosrasp, als je die gebruikt, in een kom en voeg zout, limoen/citroensap van 2 partjes toe, 4 tl ui toe en knijp alles samen
giet het sap hiervan in een kom zodat je de perfecte miti (kokosmelk) krijgt
gebruik je kokosmelk uit blik dan hoef je heel dit gedoe niet te doen
doe de miti of kokosmelk bij de vis/sojabrokjes met de groenten en kruiden en meng alles door elkaar
voeg zout en peper naar smaak toe en serveer in een kleine kom met een limoen/citroenpartje en korianderblaadjes.
Wat te doen:
breng water, zout en citroen aan de kook in een grote pan en voeg de krabben toe
kook 15-17 minuten totdat de buitenschelp rood wordt
maak de dip: meng knoflook, citroenrasp, sjalotten, koriander en zout in een kom
voeg de olijfolie, citroensap en sesamolie toe en kruid met zwarte peper.
Kruidige dipsausjes, totaal
ongerelateerd aan deze saus
maar ze zien er wel gezellig uit.
Foto: artofit.org
Wat te doen:
sauteer ui, knoflook en gember in een pan
voeg kerriepoeder toe en sauteer een minuutje verder
mik de tomaatdobbels erin en kook totdat deze zacht worden
voeg filets/steaks, kokosmelk en zout toe
laat pakweg 15 minuten pruttelen totdat de saus dikker wordt
serveer met gekookte rijst.
Wat te doen:
verwijder de taaie stengeltjes van de taro blaadjes en hak ze fijn
kook de blaadjes zo’n 10 minuten en giet ze af
sauteer de ui en knoflook in een pan en voeg de gekookte blaadjes en kokosmelk toe
laat 15 minuten pruttelen om de saus in te dikken.
Wat te doen:
leg de taro bladeren op elkaar en vul ze met ui en kokosroom
wikkel ze strak in zilverfolie en bak ze 45 minuten in de oven op 175C
de blaadjes zullen hierna zacht zijn en de kokosroom zal in elk hapje zitten.
Wat te doen:
sauteer de ui, knoflook en gember tot het begint te geuren
voeg de kerriepoeder toe en kook een minuutje door
mik de kip/sojadobbels erbij en bak ze bruin
dan aardappels, kokosmelk en zout toevoegen
laat 25-30 minuten sudderen totdat de kip/sojadobbels zacht zijn en de aardappels gekookt
serveer met rijs of roti.
Wat te doen:
doe ui, knoflook, spinazie en desgewenst koriander in een kom
doe de twee soorten bloem erbij met zout, peper en bakpoeder, en kerriepoeder naar wens
doe kokosrasp en maïs erbij, gevolgd door het water
meng snel dooreen maar niet te veel roeren
doe voldoende olie in een steelpan om te frituren maar niet overdreven veel omdat de ballen gedraaid kunnen worden
verhit de olie op middelhoog vuur en eenmaal op de juiste temperatuur, doe een halve dessertlepel van het mengsel in de pan
afhankelijk van hoe groot de steelpan is, bak meerdere ballen tegelijk
als ze naar de oppervlakte komen, kunnen ze gedraaid worden
ze zijn snel klaar dus leg flink wat keukenpapier neer om ze uit te laten druipen
probeer er eentje om te zien of deze gaar is. Is dit niet het geval dan iets meer water en bakpoeder aan de mix toevoegen
ze kunne warm en koud gegeten worden en buiten de koelkast zijn ze twee dagen goed te houden.
Wat te doen:
zet een pan op middelhoog vuur op en voeg olie toe
is de olie heet, doe de gember en knoflook erin en sauteer dit 30 seconden
dan alle kruiden erin mikken alsook de kerrieblaadjes en sauteer nogmaals voor zo’n 30-40 seconden, niet langer anders verbranden de kruiden
voeg de tamarinde toe en roer goed zodat alles van de boden geschraapt wordt
doe de suiker erin, begin met de helft hiervan. Tijdens het kookproces kun je er meer bij doen
goed roeren en aan een pruttelende kook brengen, daarna lager zetten
voeg water toe als het te dik lijkt
roer om de 2-3 minuten
als de chutney op de achterkant van de lepel blijft hangen, proef het en pas eventueel suiker en zout aan
als het de gewenste dikte heeft, doe het vuur uit en laat afkoelen
luchtdicht verpakt in de koelkast is dit maanden houdbaar en kan zowel warm als koud geserveerd worden.
Wat te doen:
doe de kip/duck filets in een marinade van knoflook, gember, oestersaus, zout en peper en laat het minimaal een uur staan
bedekt ze hierna in een flinke laag maïzena en bak ze een paar minuten zodat de buitenkant bruin wordt en ze deels gegaard zijn
haal uit de pan en leg ze op keukenpapier om de overtollige olie kwijt te raken
verhit olie in een wadjan en bak ui, knoflook en gember
voeg de chilipasta toe, samen met de sojasaus en (vega)oestersaus en roer
dan de druppeltjes sesamolie erbij doen, gevolgd door de groenten en laat dit een aantal minuten garen, wel door heel de wadjan blijven roeren
kip/duck filets erbij, roer, en voeg de bouillon toe samen met de maïzena om het in te laten dikken en een saus te maken
kruiden inden nodig en serveren met rijst of noedels.
Wat te doen:
zet frambozen, kersen, bananen en sinaasappelconcentraat in een kom en zet opzij om te ontdooien
maak de habañero pasta door de habañeros met de erythritol/suiker te pletten en er een gladde pasta van maken
Verder met wat te doen:
gebruik de keukenmachine of blender om heel de bubs te pulseren, niet te veel tegelijk zodat het overloopt, dus dit stukje bij beetje te doen is handiger
is alles gepulseerd, doe het dan in een (niet metalen, graag) kom
voeg dan 240 ml water toe en wat stevia/suiker voor de smaak
de saus moet zoet maar vooral ook pittig zijn
verhit al roerende de saus tot 40-45C en laat afkoelen
verdeel de saus over weckpotten of andere containers die ingevroren kunnen worden.
Wat te doen:
doe de (vega)kip in een kom samen met de sojasaus, knoflook, gember, habañero, 1 theelepel olie en desgewenst de kookwijn, en laat het 30 minuten marineren
verwarm de olie in een wadjan op hoog vuur en doe de gemarineerde (vega)kip erin
laat 5 minuten bakken en roer regelmatig om aanbakken te voorkomen
doe de groenten erbij, behalve de kool, en kook 5-7 minuten op hoog vuur. Niet langer want de groente moet knapperig blijven
na de 5-7 minuten de kool toevoegen en bakken totdat het slap wordt
de jus maken door de maïzena en water in een kan te mengen en bij de groentemis te doen. Roer snel zo’m 2 minuten om aankoeken te voorkomen
peper en zout erbij naar smaak
warm serveren met rijst, taro, cassave en noedels.
Wat te doen:
verwijder de buitenste blaadjes van de citroengras en hak het fijn. Een andere manier om citroengras te gebruiken, is de buitenste blaadjes verwijderen en er een knoop in te leggen. Deze kun je desnoods iets pletten met de zijkant van een mes. Op deze laatste manier heb je bij het eten geen last van harde stukjes citroengras
zet een groet koekepan op middelhoog vuur en doe 60 ml kokosmelk erin, de citroengras en chili
bak dit totdat de vloeistof verminderd en de citroengras zachter wordt, pakweg 2-3 minuten
dan de rest van de kokosmelk toevoegen alsook ui, tomaat, citroensap, (vega)vissaus, suiker en basilicumblaadjes
laat 5 minuten pruttelen
dep de vis droog met keukenpapier en verwijder de restanten graatjes of huid. Bij de vegaversie is dit allemaal niet nodig
strooi er zout en peper over en plaats de hele (vega)filets in de kokossaus
4 minuten laten pruttelen, omdraaien en nog een minuutje door laten gaan
stoom of sauteer de spinazie totdat deze net begint te hangen
schep wat rijst, (vega)vis en kokossaus op het bord, de spinazie erbij en garneer met basilicumblaadjes.
Wat te doen:
kook de kool 5-10 minuten en knijp het overtollige water eruit na het koken
hak de zeevruchten fijn en zet apart
knijp de kokos uit en van de melk op in een kom
bedek de bodem van een schaal met de kokosmelk, daarop de kool, ui en de zeevruchten
klaar om te eten.
Wat te doen:
strooi zout en peper over de vis/vega brokjes en laat staan
verhit olie in een grote pan en bak de ui tot het doorzichtig wordt, zo’n 5 minuten
roer de knoflook en gember erbij en bak 2 minuten door
dan de koenjit/kurkuma, paprikapoeder, komijn en korianderpoeder erbij en bak 1-2 minuten mee om de rauwe smaak van de kruiden weg te werken
voeg de tomatenstukjes toe, de groene en rode paprika kook 3-4 minuten om ze zachter te laten worden
vervolgens de kokosmelk erbij gieten en aan de pruttel brengen
hierna kan de vis/sojastukjes toegevoegd worden en roer alles voorzichtig door elkaar en laat 10-15 minuten pruttelen onder af en toe roeren
maak op smaak met zout en peper en voeg desgewenst de (vega)vissaus of soja toe
garneer met de koriander of peterselie en serveer met warme rijst.
Wat te doen:
verhit de olie in een grote pan op halfhoog vuurt en sauteer de uien goudbruin
voeg knoflook en gember toe en sauteer een paar minuutjes mee voordat de tomaten erin gaan
kook deze zacht en laat de sap eruit komen
dan alle kruiden erbij: kerrie, koenjit/kurkuma, komijn, koriander en chili
vervolgens de stukjes eend/soja duck erbij en het zout
goed roeren om alles bedekt te krijgen en bak een aantal minuten door om het gerecht een beetje kleur te geven
water erbij, zorg ervoor dat de stukjes eend/soja duck volledig onder staan en breng aan de kook
kookt de kerrie eenmaak dan het vuur laag zetten, deksel op de pan en laat het 1½-2 uur koken totdat de eend/duck zacht is en de smaken samenvloeien
af en toe roeren en water toevoegen indien nodig
pas eventueel voor het opdienen de kruiden naar smaak aan, garneer met de verse koriander en serveer het met rijst of roti.
Wat te doen:
blendeer de knoflook en gember tot een pasta
zet een grote pan op middelhoog vuur, verwarm de olie en voeg het volgende toe: kardemom, kaneelstok, steranijs, mosterdzaadjes, kerriebladeren, venkel-, koriander-, komijn- en fenuriekzaden en verwarm ze totdat de mosterdzaadjes de pan uit springen
voeg dan de knoflook-gemberpasta toe, kook een aantal minuten en doe de ui erbij alsook wat zout
kleur alles zo’n 10 minuten onder regelmatig roeren
voeg dan de chilies toe en alle overgebleven droge kruiden en laat een paar minuten meebakken om de smaak los te krijgen
vervolgens de tomatenpuree erbij en kook totdat het vocht verdwijnt
nu kan de geit/sojabrokjes erbij en roer het door de kruiden heen
yoghurt erbij en genoeg water om alles te bedekken
kook totdat geit/sojabrokjes zacht zijn.
Recepten: fiji.travel, eatwanderexplore.com, recipeswithash.com, alicevstokes.wordpress.com, simplyblissfulliving.net, beerandcroissants.com, kitchencheetahs.blogspot.com, thatfijitaste.com, nadialim.com, thecoconet.tv, foodieatlas.com, gofiji.net, premiumgame.co.nz
Foto: otaa.com